ఇది ఒక పని మనిషి కథ. ఒకానొక కలవారి ఇంటి కథ కూడా. పెద్ద గీత, చిన్న గీతల తారతమ్యాల గాథ.
ఎదుగుతున్న ఆమె కొడుకు పుట్టప్ప ఒక దశలో “నేను పెద్దవాణ్ణి అయ్యి పెద్ద చదువులు చదివి గొప్ప ఉద్యోగంలో చేరి మన అయ్యగారిలాగా అవుతాను అవ్వో” అంటాడు ఆనందం పట్టలేక.
మరి ఆ మాటకు తల్లి స్పందన ఏమిటి? ఇంతకూ కథకు ‘సమాంతర రేఖలు’ అన్న శీర్షిక పెట్టడంలోని ఒచిత్యం ఏమిటి? చివరిదాకా చదివితే తప్ప వేదన కలగదు. పరమార్థం బోధపడదు.
కన్నడ మూలం: టి. తిమ్మప్ప
తెలుగు అనువాదం : డా. నలిమెల భాస్కర్
“అవ్వో… అవ్వో” వాషింగ్ మిషన్లో బట్టలు వేస్తున్న లక్ష్మి తన కొడుకు పుట్టప్పను “ఏంటీ?” అని కాస్త గద్దిస్తూనే అడిగింది.
“అవ్వో… అవ్వో… అమ్మగారు ఎందుకలా ఘుమఘుమ వాసనతో ఉంటారు?” పుట్టప్ప తల్లి ముఖం చూస్తూ కుతూహలంగా అడిగాడు.
తన కొడుకు మాటలు క్రింద ఉన్న అమ్మగారికి ఎక్కడ విన్పిస్తాయో అనే భయంతో లక్ష్మి తక్షణమే వాషింగ్ మిషన్ స్విచ్చు నొక్కింది. అది ‘భర్’ అని చప్పుడు చేస్తూ తిరుగుతుంటే పక్కన నించున్న పుట్టప్పను దగ్గరికి పిలిచి “అమ్మగారు ఏదో సెంటు పూసుకుంటారు. అందుకే ఆమె ఎప్పుడూ ఘుమఘుమలతో ఉంటారు” అది గుసగుసగా.
“ఎందుకు సెంటు పెట్టుకుంటారు?” అమాయకంగా ప్రశ్నించాడు పుట్టప్ప.
“దేహమంతా చెమట వస్తుంది కదా… దాని వాసన రాకుండా వుండేందుకు సెంటు పెట్టుకుంటారు.”
“వాళ్ళు ఇంట్లోనే ఉంటారు కదా… ఒంట్లో చెమట ఎలా వస్తుందవ్వో”
“అది అంతే… అలాగే… నీకు తెలియదు”
“మరి నీ ఒంటికి అంత చెమట వస్తుంది కదా… నువ్వెందుకు సెంటు పెట్టుకోవడం లేదు”
“దానికి చాలా డబ్బులు కావాలి. ఆ డబ్బులకు రెండు మూడు కేజీల పప్పొస్తుంది. మన్లాంటోళ్ళు సెంటు పూసుకోవడం వీలవుతుందా? నువ్వు మంచిగా చదివి అయ్యగారి లాగా పేద్ద ఉద్యోగంలో చేరి బాగా జీతం తెస్తే మనమూ సెంటు పూసుకోవచ్చు”
“అలా అంటావా?” పుట్టప్ప కళ్ళు విప్పార్చి ఏదో ఆలోచిస్తూ గమ్మున ఉండిపోయాడు.
అంతలో అమ్మగారి కూతురు చిన్నమ్మగారు లోపల్నించి “లక్ష్మమ్మా!” అని కేకేయడం విన్పించింది.
“వస్తున్నాను” అంటూ లక్ష్మి చిన్నమ్మ గారి గదిలోనికి వెళ్ళింది. పుట్టప్ప కూడా హుషారుగా తన తల్లి వెంటే వెళ్ళాడు.
కొడుక్కి నాలుగేండ్లు నిండేలోపు పేగురోగం వచ్చి శివైక్యం చెందాడు. రోజూ బాగా తాగొచ్చి అతడు పెట్టే ఇబ్బందులతో విసిగెత్తిన లక్ష్మికి ఆ చావు ఓ రకంగా ప్రశాంతతను కల్గించింది.
“లక్ష్మమ్మా ! కొట్టుకు వెళ్ళి ఈ ఫేస్ క్రీమ్ తీసుకురా” అని చెప్పి అమ్మగారి కూతురు ఖాళీ ఫేస్ క్రీమ్ ట్యూబుతో పాటు ఐదొందల గాంధీ నోటు ఇచ్చింది. తల్లి వెనుక కుతూహలంతో కళ్ళు విప్పార్చి నించుని వున్న పుట్టప్పను చూసి “నీ కొడుకా లక్ష్మమ్మా” అంటూ చిన్నగా నవ్వి అడిగింది.
“అవునమ్మా” అని కాస్త సంతోషంగానే లక్ష్మి జవాబు చెప్పింది.
“ఏమిటో నీ పేరు? చక్కగా గుండు గుండు ఉన్నావుగా” అంది చిన్నమ్మ గారు తమాషా చేస్తూ.
“నా పేరు పుట్టప్ప అని… స్కూళ్ళో మాస్టార్లు కిలాడి పుట్టప్ప అని పిలుస్తారు” పుట్టప్ప ఎటువంటి సంకోచమూ లేకుండా చెప్పడం చిన్నమ్మ గారికి ఆనందాన్ని కల్గించింది.
“ఎంత బాగా మాట్లాడుతాడు లక్ష్మమ్మా నీ కొడుకు” అని చిన్నగా నవ్వుతూ.. “అలాగే నాకొకటీ, వాడికొకటీ చాక్లెటు తీసుకురా” అంది. “వాడికొద్దమ్మా” అన్న లక్ష్మితో “ఫర్వాలేదు, తీసుకురా” అంటూ చిన్నమ్మ పురమాయించింది. ఇంత ఆలస్యంగా లేచి స్నానం చేసిందంటే చిన్నమ్మ గారి కాలేజీకి సెలవు కావచ్చు అనుకుంది లక్ష్మి.
అమ్మగారి ఇంటికి లక్ష్మి పనిలోకి వచ్చి రెణ్ణెళ్ళు గడిచాయి. మొదలు ఆమె ఇళ్ళల్లో బట్టలు ఉతికి, పాత్రలు కడిగి, ఫ్లోరింగ్ తుడిచి పనులు చేసేది!
అమ్మగారు “అన్ని ఇళ్ళల్లో ఎందుకు పనులు చేస్తావు? నాకు ఇటీవల కొంతకాలంగా పనులని చేసుకోవడం కష్టంగా వుంది. పొద్దుట్నించీ మా ఇంట్లోనే అన్ని పనులూ చేసి మొక్కలకు నీళ్ళు పడుతూ ఇల్లు శుభ్రంగా చూసుకో ! అన్ని ఇళ్ళవాళ్ళూ ఇచ్చినంత జీతం నేనే ఇస్తాను” అంది అమ్మగారు లోగడ. “అక్కడా ఇక్కడా పనులు చేసి ఆ యిళ్ళల్లోని బోళ్ళూ బోకెలూ గట్రా కడిగి వాళ్ళందరూ పలికే వంకర మాటలు భరించడం కన్న ఒకే ఇంట నియ్యత్ గా పనులు చేస్తూండటం ఓ విధంగా బావుంటుంది, అమ్మగారు మంచివారు, మూణ్ణాలుగు చోట్లకి వెళ్ళే పనీ వుండదు” అనుకొని లక్ష్మి మనస్ఫూర్తిగా ఈ పనికి ఒప్పుకుంది.
“అమ్మగారిల్లు రాజభవనంలాగా ఉంటుంది” అన్నది నెపంగా తీసుకుని పుట్టప్ప “నన్ను ఓసారి తీసుకుపో అవ్వో’ అని ఎల్లవేళలా పీడిస్తున్నాడు. స్కూలుకి సెలవు ఉండటం వల్ల తన కూతురు పారోతిని ఇంట్లో వుంచి పుట్టప్పను అమ్మగారింటికి తీసుకొచ్చింది.
మెట్లు దిగుతూ “కొట్టుకి వెళ్ళి వస్తానమ్మా” అని వంటింట్లోని అమ్మగారికి విన్పించేలా గట్టిగా చెప్పి పుట్టప్పను తీసుకుని కొట్టు వైపు నడిచింది.
కాపురం బాధ్యతే పట్టించుకోని లక్ష్మి తండ్రి గవియప్పను సంబాళించుకుంటూ ఆమె తల్లి సుగ్గవ్వ తమ ఊళ్ళోనే ఎలాగోలా లక్ష్మీ, ఆమె తమ్ముడు ఈరేశుని అక్కడా ఇక్కడా కూలిపనులు చేసి సాకుతూ పెద్దవాళ్ళని చేసింది. లక్ష్మి వయస్కురాలు కాగానే నగరంలో భవన నిర్మాణానికి వెళ్తున్న తమ బంధువులే ఐన రంగనికి పెళ్ళి చేసింది. రంగడు పెళ్ళయ్యాక నగరంలోని రైల్వే పట్టాల పక్కన ఒకింత స్థలం దొరికించుకుని రేకుల షెడ్డు వేసుకున్నాడు. తనకిద్దరు పిల్లలు కలిగేవరకూ నిష్ఠగా పనిచేస్తూ తన భార్యాబిడ్డల్ని చక్కగా చూసుకున్నాడు పోషిస్తూ. ఐతే, కొడుకు పుట్టిన ఖుషీలో తాగడం ప్రారంభించినవాడు ఆ తర్వాత విపరీతంగా తాగుడుకు బానిసయ్యాడు. కొడుక్కి నాలుగేండ్లు నిండేలోపు పేగురోగం వచ్చి శివైక్యం చెందాడు. రోజూ బాగా తాగొచ్చి అతడు పెట్టే ఇబ్బందులతో విసిగెత్తిన లక్ష్మికి ఆ చావు ఓ రకంగా ప్రశాంతతను కల్గించింది. అతను చచ్చాక లక్ష్మి తల్లి “ఒంటిగా పట్నంలో ఏం చేస్తావూ? అక్కడ ముడ్డి కడుక్కోవడానిక్కూడా సరిగా నీళ్ళు దొరకవు. ఇక్కడికే వచ్చేసేయ్. అంబలో కలో గంజో తాగి బతకొచ్చు” అని కూతురికి ఉపదేశించింది. కానీ నగర జీవనానికి అలవాటు పడ్డ లక్ష్మికి ఊరు వెళ్ళడం మనస్కరించలేదు. “ఎలాగో ఉండేందుకు ఇంత ఇల్లైతే ఉంది. ఇక్కడ మూడిళ్ళలో పాచిపనులు చేస్తే నాలుగు డబ్బులొస్తాయి. వాటితో పిల్లలిద్దర్నీ సాకొచ్చు..చదివించొచ్చు” అని తల్లికి జవాబు చెప్పింది. మూణ్ణాలుగు ఉన్నోళ్ళ ఇళ్ళలో పనులు చేస్తూ బతుక్కి ఓ దారి కనుగొంది. పైగా రోజూ సాయంకాలం పూలమ్మ ఇంటికి వెళ్ళి పూలు కట్టి ముప్పైయ్యో నలబయ్యో సంపాదిస్తోంది. తన షెడ్డుకి దగ్గర్లో ఉన్న ప్రభుత్వ పాఠశాలకు పిల్లల్ని చేర్పించి చదివిస్తూ ఎలాగోలా కుటుంబాన్ని నెట్టుకొస్తోంది. ఎంత కష్టపడ్డా… సోపు, పేస్టు, రేషన్, కిరోసిన్, కరెంటు బిల్లు, మొబైల్ రీఛార్జి, టివీ కేబుల్ మనీ, పిల్లల బట్టాబాతా అని ఆమెకి ఏవేవో ఖర్చులు పెరిగి డబ్బులకు ఇబ్బంది అవుతోంది.
లక్ష్మి ఇంతకుముందు పనిచేసిన విమలమ్మ ఇంటివాళ్ళు పేద్దది ఓ ఎల్సీడీ టీవీ తీసుకోగానే వాళ్ళను బామాలీ బ్రతిమాలీ వాళ్ళ పాత టీవీని తెచ్చుకుని ఇంట్లో పెట్టుకుంది. విమలమ్మ ఇంట్లో రెండు నెళ్ళు పనిచేసి ఆ అప్పు తీర్చింది. తన భర్త వాడుకున్న పాత సెల్ఫోను లక్ష్మికి చేతికొచ్చిందిప్పుడు. అది అప్పుడప్పుడూ మింగుతోన్న కరెన్సీ కోసమూ ఆమె కొన్నిసార్లు ఇబ్బంది పడేది!
తన భర్త రంగడు చచ్చి రెండేళ్ళు కాగానే భవన నిర్మాణం పనులకు వెళ్తున్న మేస్త్రీ మంజయ్య దగ్గరే పని చేస్తున్న మధ్య వయస్కురాలైన కెంపి అనే స్త్రీ, లక్ష్మి కోసం ఓ కొత్తవార్త తీసుకొచ్చింది. అప్పుడప్పుడు రంగడి ఇంటికి ఈ మేస్త్రీ వస్తూ వుండేవాడు. వాడు నల్లగా ఉన్నా మాంఛి కండపుష్టి కలవాడు, తన కళ్ళతోనే లక్ష్మిని పొందినట్లు ఫీలయ్యేవాడు. కుటుంబీకుడై ముగ్గురు పిల్లలకు పెళ్ళిళ్ళు చేసి మనుమలూ, మనుమరాళ్ళూ కల్గిఉన్నా లక్ష్మిని పొందాలన్న తలంపుతో ఆ విషయాన్ని ప్రస్తావించుమని మధ్యవర్తిగా కెంపిని పంపాడు. ఆమె ఓరోజు “ఊరకే మాట్లాడించి పోదామని వచ్చాను లక్ష్మీ! బాగున్నావా?” అంటూ మాటలు కదిపింది. “ఏమిటో…ఈ మాత్రంగా ఉన్నాను. ఏం బాగున్నాం కెంపక్కా.. పొట్టకు బట్టకు చాకిరీ చేసినా చాలదు”అన్న లక్ష్మి జవాబు కెంపికి విషయం ప్రస్తావించే అవకాశం అందించింది. కెంపి ఆ అంశం లక్ష్మితో చెప్పగానే విషాదంగా నవ్వుతూ “అయ్యో కెంపక్కా! ఒక పెళ్ళి చేసుకుని తిన్నది చాలక.. ఇంకో చెడు పని”“ఎలాగోలా దేవుడు ఈ రెక్కలకు శక్తినిచ్చాడు.. ఉన్న ఇద్దరు పిల్లల్ని గట్టు ఎక్కిస్తే సరి” అంది. ఐనా పట్టు వదలని కెంపి “అందుకే నేను చెబుతున్నది. మన మేస్త్రీకి ఏమైంది? మహా అంటే ఇప్పుడు అరవై ఏండ్లు ఉంటాయేమో! గుండ్రాయిలాగా ఉన్నాడు. ఊళ్ళో చాలా ఆస్తి వుంది. నిన్నూ నీ పిల్లల్నీ హాయిగా చూసుకుంటాడు” అని ముగ్గులోకి దించసాగింది. మొగుడు చచ్చాక తన మర్మాంగమూ, పాలిండ్ల మధ్య ఉన్న పొట్ట నింపుకునేందుకు పగలంతా పనిచేస్తున్న లక్ష్మికి తన శరీర సుఖం తాలూకు కోరికే పోయింది.
ఆ సంఘటన తర్వాత లక్ష్మి ఆత్మస్థైర్యం ఇబ్బడిముబ్బడి అయ్యింది. ఏమైనా చేసి పిల్లల్ని చక్కగా చదివించి నల్గురిలో తలెత్తుకుని తిరిగేలా చేయాలనే పట్టుదల హెచ్చింది.
“ఎటువంటి సుఖమూ వద్దు కెంపక్కా! మళ్ళీ ఆ మాట ఎత్తకు. ఇంకేదైనా ఉంటే చెప్పు” అన్న లక్ష్మి మాటలకు కెంపి మనస్సు కాస్త తొందరపడింది. ఐనా ఆ తొందరను చూపించక “ఆలోచించు లక్ష్మీ… నువ్వేమైనా ముసలిదానివా? ఎక్కడ దిక్కు లేకుంటే అక్క మొగుడే దిక్కు అన్నట్లు అప్పుడప్పుడు వాటేసుకుని పడుకోవడానికి ఓ మగాడు ఉండవద్దా..” అంటూ లక్ష్మి మనస్సులో కామం ప్రకోపించేందుకు ప్రయత్నించింది. దీంతో కాస్త రెచ్చిపోయిన లక్ష్మి “ఏం మాటలివి కెంపక్కా మళ్ళీ ఆ మాటలు నా దగ్గర ఎత్తితే బావుండదు జాగ్రత్త” అంటూ కాస్త అసహనం కూడా ప్రదర్శించింది. ఆ మాటలు విని డంగైపోయిన కెంపి “మహా పెంకి ఘటం యిది” అని మనసులోనే తిట్టుకుని వచ్చిన దారి పట్టింది. ఆ సంఘటన తర్వాత లక్ష్మి ఆత్మస్థైర్యం ఇబ్బడిముబ్బడి అయ్యింది. ఏమైనా చేసి పిల్లల్ని చక్కగా చదివించి నల్గురిలో తలెత్తుకుని తిరిగేలా చేయాలనే పట్టుదల హెచ్చింది. ఏడో తరగతిలో చదువుతున్న తన కూతురు పారోతి, మూడో తరగతిలో ఉన్న కొడుకు పుట్టప్ప.. ఇద్దరినీ పెద్ద చదువులు చదివించాలని ఎల్లవేళలా కలలు కంటోంది లక్ష్మి.
పుట్టప్ప చేయి పట్టుకుని కొట్టు దగ్గరికి వెళ్ళింది. కొట్టుముందు వేరే గిరాకి మంది లేరు. మధ్య వయస్కుడైన కొట్టు యజమాని దారివైపు దృష్టి సారిస్తూ నించుని వున్నాడు. చిన్నమ్మగారు ఇచ్చిన ఖాళీ ఫేస్ క్రీమ్ ట్యూబును కొట్టు యజమానికి చూపించింది. అతడు లక్ష్మినే ఓరకంట ఓసారి చూసాడు. ఓ కొత్త ఫేస్ క్రీము ట్యూబు వెదకి ఇచ్చాడు. లక్ష్మి అతనికి ఐదొందల నోటు యిస్తూ రెండు డైరీమిల్కు చాక్లెట్లు ఇవ్వుమంది. చాక్లెట్లు తీసిచ్చిన కొట్టువాడు ఆమెనే చూస్తూ పుట్టప్ప చెంపలు నిమిరి ఇంకేం కావాలన్నాడు. ఏమీ వద్దు చిల్లర యివ్వండి అన్న లక్ష్మిని చురచుర చూస్తూ “నీకో ఫేస్ క్రీము ఇవ్వాలా?” అంటూ వికృతంగా నవ్వాడు. ఆ మాటల అర్థాన్ని తక్షణమే గ్రహించిన లక్ష్మికి ఒళ్ళు మండిపోయింది. “నువ్వే తీస్కోని రాస్కోవయ్యా, నీదీ తెల్లగా అవుతుంది” అని అగ్గి బుగ్గి అయిన లక్ష్మిని చూసి ఓ క్షణంపాటు అవాక్కైన కొట్టువాడు మళ్ళీ మాట్లాడకుండా చిల్లరిచ్చాడు. ముఖం గంటు పెట్టుకున్నాడు. చిల్లరా చాక్లెట్లు తీసుకుని తన చేయి పట్టుకుని గొరగొరా లాక్కుపోతున్న తల్లికి ఏమైందో పుట్టప్పకు తెలియడం లేదు. ఆమెతో పాటు సమవేగంతో గబగబా నడుస్తూనే “ఏమైంది అవ్వో” అనడిగాడు. “ఏమీ లేదు, ముడ్డీ మూతీ మూసుకొని వచ్చేసెయ్”అంటూ అత్తమీది కోపాన్ని దుత్తమీద తీస్తూ అమ్మగారి ఇంటివైపు అడుగులేసింది.
మెట్లు ఎక్కి అద్దంలో ముఖం చూసుకుంటున్న అమ్మగారి కూతురికి ఫేస్ క్రీమూ, చాక్లెట్లు ఇచ్చింది. ఆమె వెనకాలే నించుని వున్న పుట్టప్పకు ఓ చాక్ లేటు ఇస్తూ “ఇప్పుడే తినేసెయ్.. కరిగిపోతుంది” అంది. చాక్లేట్ తీసికొన్న పుట్టప్ప “ఊ… తింటాను” అని అన్నా ఇంట్లో ఉన్న తన అక్క పారోతి గుర్తుకొచ్చి చాక్ లేటు ని అపురూపంగా నిక్కర్ జేబులో జొనుపుకున్నాడు.
వాషింగ్ మిషన్లోంచి బట్టలు తీసి టెర్రేసు మీద ఆరేసి పుట్టప్పను తీసుకుని కిందికొచ్చిన లక్ష్మికీ, పుట్టప్పకూ అమ్మగారు పొద్దుటి పూట అందరు తినగా మిగిలిన ఉప్మా పెట్టారు. విశాలమైన హాలుకి ఓ మూలన తన తల్లితో పాటు కూచున్న పుట్టప్ప “అబ్బో.. మంచిగా వుంది అవ్వో” అంటూ ప్లేటులో ఉన్న ఉప్పుడుపిండి చప్పరించి తిన్నాడు. “ఇక్కడే కూచో” అని ఇద్దరి ప్లేట్లనూ తీసికెళ్ళి సింకులో వున్న పాత్రలతో పాటు శుభ్రం చేసి వచ్చింది లక్ష్మి. పుట్టప్ప అమ్మగారి ఇంటి అందచందాలు కళ్ళల్లో దింపుకుంటున్నాడు. ఇంటి శోభను నింపుకుంటున్నాడు.
“వీణ్ణి ఇంట్లో దింపి వస్తాను అమ్మగారూ!” అని అమ్మగారికి చెప్పి లక్ష్మి తన కొడుకును తీసుకుని బయలుదేరింది ఇంటి దారిపడుతూ.
దారంట నడిచి వెళుతున్న పుట్టప్ప మనస్సు నిండా అమ్మగారింటి వైభవమే నిండి వున్నది. “అమ్మగారిల్లు టీవీ సీరియల్లో చూపిస్తారు కదా, అలాగుంది” అన్నాడు.
“ఊ… మరే… అయ్యగారు బాగా చదివారు. పెద్ద గవర్నమెంటు ఉద్యోగంలో ఉన్నారు.. అందుకే వాళ్ళ ఇల్లు అలా వుంది మరి”
“బాగా చదువుకున్న అందరి ఇళ్ళూ అలాగే ఉంటాయా” పుట్టప్ప మనసులో ఏదో ఆలోచిస్తూ అడిగాడు.
“ఏమిటో… వాళ్ళ వాళ్ళ అదృష్టమూ, యోగమూ, అయ్యగారికి డబ్బుల దశ తిరిగింది, దెశమంతుడు” అంది లక్ష్మి.
“దానికీ దెశ ఉండాలా?”
“ఊ”
అంతలో ఎదురైన రైలు పట్టాలు దాటి తల్లీ పిల్లాడూ తమ షెడ్డు వైపు వెళ్ళారు.
అమ్మగారి తరఫున అయ్యగారికి చెప్పించి ఈ పని ఇప్పించాలన్న ఆసక్తి కల్గింది. అమ్మగారు అచ్చం దేవతే! నా మాటను కాదు అనదు. అమ్మగారి మాట అయ్యగారు కూడా తీసివేయరన్న నమ్మిక లక్ష్మిది.
లక్ష్మి అమ్మగారింటికి పనుల్లోకి చేరి ఆరునెలలు గడిచాయి. అమ్మగారు ఆమెను బాగా చూసుకుంటున్నారు. నెల చివరిరోజు తప్పకుండా జీతం ఇస్తున్నారు. అమ్మగారిది బంగారం వంటి మనసు అని లక్ష్మి మనసుకు కూడా పట్టింది. లక్ష్మికి నెల మధ్యలో డబ్బుల ఇబ్బంది ఏర్పడితే అమ్మగారు మరో ప్రశ్న వేయకుండా ఇస్తారు. ఆమె కడుతున్న మూణ్ణాలుగు పాత చీరెలూ, రవికలూ ఇచ్చారు. బీరువాలో నిండుగా ఉన్న ఖరీదైన చీరలూ, నగలూ అప్పుడప్పుడు లక్ష్మి కంటపడేలా తీసినా, లక్ష్మి మంచితనమ్మీద అమ్మగారు నమ్మకంతో ఉన్నారు. ఐనా నోటి నిండా నవ్వుతూ మాట్లాడే అమ్మగారి మనసులో ఏదో విచారం ఉన్నట్లుగా లక్ష్మికి అప్పుడప్పుడు తెలిసివస్తున్నది. ఐనా అడిగేందుకు ధైర్యం చాలడం లేదు. ఇటీవల కొంతకాలంగా అమ్మగారు వంట చేసాక “ఎందుకో దేహమంతా నొప్పిగా ఉంటుంది లక్ష్మీ” అనేసి హాల్లో ఉన్న మెత్తని సోఫామీద ఒరిగి టీవీ చూస్తోంది. ఐనా మనసులో ఏదో ఆలోచిస్తున్నట్లే కన్పిస్తున్నది.
లక్ష్మి అయ్యగారిని చూడటం చాలా అరుదుగా ఉంటుంది. వారు తన కచేరీకి వెళ్ళాకే ఆమె అమ్మగారింటికి వస్తుంది. పగటిపూట అయ్యగారి ఆఫీసు ఇంటికి దూరం కావడం చేత ఆయన తిండి కోసం ఇంటికి రావటం కూడా అరుదుగానే సంభవిస్తుంది. కొన్ని రోజులు పొద్దుట వారు కాస్త ఆలస్యంగా వెళతారు. వారి గవర్నమెంటు కారు గేటు బయట వుండటం లక్ష్మికి కన్పించగానే, లక్ష్మి నిశ్శబ్దంగా లోనికెళ్ళి అటూఇటూ దృష్టి సారించకుండా నేరుగా ఇంటివెనక ద్వారంలోంచి బయటికొస్తుంది. ఇంటి ఎదురుగా ఉన్న తోటలోని పూలమొక్కలకూ పచ్చికమీదా నీళ్ళు పడుతుంది. బయట కారు తుడుస్తూ వున్న అయ్యగారి డ్రైవర్ ముకుందన్ అప్పుడప్పుడు తిరిగి ఆమెనే చూడటం లక్ష్మికి తెలీని విషయమేమీ కాదు. అయ్యగారు లోపల్నించి బయటికొచ్చి కారు ఎక్కే వేళ అమ్మగారు బయటికొచ్చి నించుంటారు. అమ్మగారి వైపు తిరిగి చూడకుండా అయ్యగారు లక్ష్మి వైపు కళ్ళు తిప్పి కారు ఎక్కి కూచుంటారు. కానీ ఆదివారాల్లో సెలవు దినాల్లోనూ అయ్యగారు ఇంట్లో ఉండరు. అందువల్లే లక్ష్మికి కాస్త హాయిగా వుంటుంది.
“అయ్యగారు ఎక్కడికి వెళ్తారు అమ్మగారూ?” అని అడగాలనుకుంటుంది. కానీ సాహసం చేయదు. అమ్మగారూ ఆ విషయం ఏనాడూ చెప్పరు. “అయ్యగారు ఇంతకుముందు వేరే ఊళ్ళో పనిచేసేవారు. ఇక్కడికి బదిలీ అయ్యి ఓ సంవత్సరం అయింది. మా అమ్మాయి చదువుకై నేనిక్కడే ఉంటున్నాను. సొంతిల్లు వదిలి ఎక్కడికి వెళ్ళాలన్నా మనస్కరించదు” అని ఓసారి అమ్మగారు తనంతట తానే లక్ష్మికి చెప్పింది.
ఇలా రోజులు గడుస్తూ ఉండగానే లక్ష్మికి అమ్మగారితో ఓ సాయం యాచించే అనివార్యత ఏర్పడింది. ఊళ్ళో ఉన్న తన తమ్ముడు ఈరేశ్ పియుసిలో ఫెయిలై పట్టణానికొచ్చి ఏదో ఓ కంప్యూటరు కోర్సు నేర్చుకున్నాడు. అతనికి తమ అక్క పనిచేసే ఇంటి యజమాని ఆఫీసులో కంప్యూటర్ అసిస్టెంటు అనే తాతాల్కిక ఉద్యోగం వుంది. దానికీ నోటిఫికేషన్ పడింది. తమ అక్కతో యజమానికి చెప్పించి ఈ పోస్టు పొందాలనే ఆశ కల్గింది. దానికో అప్లికేషన్ రాసాడు. లక్ష్మికి ఫోనులో తెలిపి ఎలాగో చేసి ఈ పని ఇప్పించాలని బతిమాలాడు. ఆమెక్కూడా తన తమ్మునికి ఏదో ఓ ఉద్యోగం దొరకనీ అని వుంది. అమ్మగారి తరఫున అయ్యగారికి చెప్పించి ఈ పని ఇప్పించాలన్న ఆసక్తి కల్గింది. అమ్మగారు అచ్చం దేవతే! నా మాటను కాదు అనదు. అమ్మగారి మాట అయ్యగారు కూడా తీసివేయరన్న నమ్మిక లక్ష్మిది.
ఆరోజు అదే విషయం ఆలోచిస్తూ అమ్మగారి ఇంటికి వెళ్ళి ఇంకా ఎక్కువ శ్రద్ధగా ఇంటిలోపలి అన్ని పనుల్నీ ముగించింది. అమ్మగారి పడుకుని ఉన్న సోఫా దగ్గరికి వెళ్ళి కూచుని మెల్లిగా “అమ్మగారూ! మీవల్ల నాకు ఓ పని కావాలి” అని మొదలుపెట్టింది. కాస్త పెద్దమొత్తంలో డబ్బులు కావాలేమో అనుకొన్న అమ్మగారు “అదేమిటో చెప్పు… నువ్వు అడిగింది నేనెన్నడైనా లేదు అన్నానా?” అంది ఎప్పటిలాగే సహజంగా. “అమ్మగారూ! అయ్యగారి ఆఫీసులో ఏదో కంప్యూటర్ కొలువు ఖాళీగా ఉందట! మా తమ్ముడు కంప్యూటర్ నేర్చుకున్నవాడే. అప్లికేషన్ పెట్టాడట! ఎలాగైనా చేసి అమ్మగారికి చెప్పి ఈ పని ఇప్పించమని బామాలుతున్నాడు” అని ముగించిన లక్ష్మి మాటలు విని ఎందుకో ఏమిటో అమ్మగారి ముఖం వెంటనే మ్లానమైపోయింది. కాసేపు మౌనం వహించారు. తర్వాత ఏదో ఆలోచించుకొన్నట్లుగా “సరే… చూద్దాం ఉండండి. ఇవాళ పగటి భోజనానికి వస్తే నీ ముందరే ఓసారి అడిగి చూస్తాను. లేకుంటే రాత్రి ఇంటికొచ్చినపుడు చెప్తాను” అనగానే లక్ష్మికి ఆకాశమే అందివచినట్లు అనిపించింది. “మీ సాయం ఈ జన్మలో మరిచిపోలేను అమ్మగారూ” అంటూ ఉల్లాసంగా కూచున్నచోటు నించి లేచి మొక్కలకు నీళ్ళు పట్టేందుకు బయల్దేరింది. ఆమెకు తన తమ్ముడు ఈరేశ్ కు ఈ ఉద్యోగం గ్యారంటీ అనే సంతోషం బాగా కల్గింది. ప్రస్తుతం దేవుని దయవల్ల అయ్యగారు ఇవాళ తిండికి ఇంటికొస్తే చాలు అని మనసులోనే కన్పించని దేవునికి కోటిదండాలు పెట్టుకుంది.
ఆమె కోటిదండాలకు దేవుడు ప్రసన్నుడైనట్లు కన్పిస్తున్నది. పగటికల్లా గేటు ముందుకొచ్చి ఆగిన అయ్యగారి కారును చూసి ఆనందానికి లోనైంది లక్ష్మి. “అమ్మగారూ! అయ్యగారొచ్చారు” అంటూనే అక్కడ నిలబడకుండా మెట్లెక్కుతూ గబగబా ఒళ్ళన్నీ కళ్ళు చేసుకుని పైకి వెళ్ళి వినసాగింది. అయ్యగారు లోపలికొచ్చింది ఆమె చూళ్ళేదు. కాసేపయ్యాక వంగి చూస్తే అయ్యగారు డైనింగ్ టేబుల్ ముందున్న కుర్చీలో కూచుని అన్నం తినడం కన్పించింది. అమ్మగారు పక్కనే ఉండి వడ్డిస్తున్నారు.
ఓ పది నిముషాల తర్వాత అయ్యగారు తినేసి పెద్దగా త్రేన్చడం లక్ష్మికి వినిపించింది. తర్వాత అమ్మగారి గొంతు వినిపించింది.
“మీ ఆఫీసులో ఏదో పోస్టు ఖాళీగా ఉందట, కంప్యూటర్ బాబతు…”
“ఊ” అంటూ ఊకొట్టారు అయ్యగారు.
“మన పనిమనిషి లక్ష్మి తమ్ముడు అప్లై చేశాట్ట!”
“చాలామంది అప్లై చేసారు”
“ఓసారి చూడండి! లక్ష్మి తమ్మునికి ఏదైనా అనుకూలం చేసి చూద్దాం. చాలా పేదవాళ్ళు. ఓ సాయం చేసినట్లు అవుతుంది”
“ఆ పోస్టు అప్పటికే మన కులంవాడికి బుక్ అయ్యింది. వాడికేమీ ఊరకనే ఇవ్వలేదు. ఇరవై వేలు ఇస్తున్నారు లంచంగా. లక్ష్మి ఏమి ఇస్తుంది?”
“అయ్యో! ఆమే ఉన్న ఇద్దరు పిల్లల పొట్ట తిప్పలకోసం ఎంతో తంటాలు పడుతున్నది.. ఆమె దగ్గర ఇవ్వడానికి ఏముందని?”
“ఉన్నదాన్నే ఇస్తుందేమో అడిగి చూడు” అన్న అయ్యగారు జోరుగా విలక్షణంగా నవ్వడం లక్ష్మికి విన్పించి ఆమె మనసు గజిబిజి గందరగోళంగా తయారైంది. అమ్మగారి గొంతు మళ్ళీ విన్పించక ఆమె కూడా మౌనముద్ర వహించడం చూసిన లక్ష్మికి ఓ రకమైన సంకటంగా పరిణమించింది.
అయ్యగారు అన్నం తిని కారు ఎక్కి ఆఫీసుకి వెళ్ళాక లక్ష్మి బంగళామీంచి నిదానంగా కిందికి దిగొచ్చింది. ఆమెను చూడ్డమే తడవుగా అమ్మగారి కళ్ళు అప్రయత్నంగానే సజలాలు అయ్యాయి.
“ఏమీ దిగాలు పడిపోకు లక్ష్మీ” అనేంతలోపే అమ్మగారి గొంతు రుద్ధమై పోయింది. “అయ్యో! అమ్మగారూ !! దిగాలెందుకులెండి! నా తమ్మునికి గవర్నమెంటు అన్నం తినే రాత అనేది ఉండాలి కదా.. మనం ఏం చేయగలం?” అంటూ అమ్మగారికి లక్ష్మి ఓదార్పుగా మాట్లాడింది.
ఆరోజు కాస్త వేసటతోనే తన ఇంటికొచ్చిన లక్ష్మికి రెక్కల్లో బలం ఉన్నంతవరకూ దేనికీ భయపడాల్సింది లేదు అన్పించింది. నారు పోసినవాడు నీరు పోయడా అని తనకు తానే చెప్పుకుని మనసును సంతృప్తి పరచుకుంది శాంతంగా.
విద్యుద్దీపపు కృత్రిమమైన వెలుగులో లక్ష్మి ఓ దృశ్యం చూసింది. అది ఆమె మనస్సుకు పెద్ద షాక్ లాగా అయ్యి నించున్నచోటే ఆమె కాళ్ళు రెండూ చిన్నగా వణకసాగాయి.
ఇదైన మూడు నెలల తర్వాత ఓరోజు అమ్మగారు “లక్ష్మీ! మైసూర్లో మా అన్న కూతురి పెళ్ళి ఉంది. నేను మా కూతుర్ని తీసుకుని నాల్గురోజులు ముందుగానే వెళ్తాను. అయ్యగారు పెళ్ళిరోజు అక్కడికి వస్తారు. పొద్దుటిపూట ఆయన ఇంట్లో ఉన్నపుడు వచ్చి ఊడ్చి తుడిచి నేనొచ్చేదాకా ఇల్లు శుభ్రంగా ఉంచు అంది. లక్ష్మికి అమ్మగారి పురమాయింపు కాస్త ఇబ్బందిగానే ఉంది. ఆమె ఏనాడూ అయ్యగారు ఒక్కడే ఉండగా అమ్మగారి ఇంటికి వచ్చింది లేదు. ఐనా మనసుకు ధైర్యం తెచ్చుకుని “మంచిదమ్మా” అని ఒప్పుకొంది. కాకుంటే పొద్దుటిపూట పెందరాలే వెళ్ళి పనులు చేస్తానంది. మర్నాటి పగలు అమ్మగారు తన కూతురితో సొంత కార్లో మైసూరికి వెళ్ళింది. అమ్మగారి ఇంట్లో వీళ్ళ కోసం ఓ పెద్ద కారు ఉంది. వాళ్ళు ఎక్కడికైనా వెళ్ళాల్సి వస్తే అయ్యగారి ఆఫీసులోని ఏ డ్రైవరో వచ్చి వాళ్ళ దిగబెడుతుంటాడు.
అమ్మగారు వెళ్ళిన మర్నాడే పొద్దుట కాస్త సంకోచిస్తూనే అమ్మగారి ఇంటికి వెళ్ళింది, లక్ష్మి గేటు తెరిచింది. లోనికి వెళ్ళి చూసింది. ప్రధాన ద్వారం మూసే వుంది. హాల్లో ఉన్న కిటికీ అద్దాల్లోంచి తొంగి చూసింది.
ఇంట్లో అయ్యగారు ఉన్నదీ లేనిదీ తెలియడం లేదు. తలుపులు తట్టాలంటే ఎందుకో ఏమో భయమైంది. బయట పడివున్న పైపుతో మొక్కలకూ పచ్చిక మీద నీళ్ళు పట్టింది. అటూఇటూ కాస్త చప్పుడు చేస్తూ తిరిగింది. ఐనా తలుపులు తెరుచుకునే లక్షణం కన్పించలేదు. తర్వాత కాసేపు బయట నించుని వేచి చూసింది. ఏం చేయాలో తెలీడం లేదు. అయ్యగారి ఆఫీస్ కారు వచ్చేవరకు ఉందాం.. డ్రైవర్ వచ్చి తలుపులు తీసాక లోనికెళ్ళి పది నిమిషాల్లో ఊడ్చి తుడవొచ్చు అనుకుంది. కానీ ఎంత సేపైనా కారు రానందుచేత అయ్యగారు ఇంట్లో లేడని రూఢి చేసుకుంది. కానీ ఇల్లు ఊడ్చి తుడవలేదని అమ్మగారికి తెలిస్తే ఏమి అనుకుంటుందోనని చిన్నగా భయపడింది. అమ్మగారి మొబైల్ సెల్లుకి ఫోన్ చేసి అయ్యగారు ఇంట్లో లేరని చెబుదామా అనుకుంది. ఆఖరి నిమిషంలో ఎందుకో అది సరికాదు అనుకుని రేపు చూద్దాంలే అనుకుంటూ తన షెడ్డుకేసి నడిచింది.
మర్నాడు క్రితం రోజు కన్న కాస్తముందే అమ్మగారి ఇంటికి వెళ్ళింది. మెల్లిగా గేటు తీసింది. ఇవాళ తలుపులు తట్టి చూడనే చూడాలి అని ధైర్యం తెచ్చుకుంది. ద్వారం కేసి నడిచింది. వాతావరణం గమనిస్తే ఇవాళ కూడా అయ్యగారు ఇంట్లో లేనట్లు అన్పిస్తున్నది. తలుపుల వద్ద నించున్న ఆమెకు గుండె కాస్త దడదడమనడం మొదలై తలుపులు తట్టే ధైర్యం రాలేదు. కిటికీ కర్టయిన్ సందుల్లోంచి హాలు లోపలికి వంగి చూసింది. అయ్యగారు కన్పించలేదు. అతను ఇంట్లో లేడని రూఢి అయ్యింది మళ్ళీ. ఇంటి చుట్టూ ఐనా ఊడుద్దాం అనుకుని ఇంటి వెనక్కి వెళ్ళిన ఆమెకు అమ్మగారి బెడ్రూంలోంచి అయ్యగారి గురక విన్పించింది. అయిష్టంగానే బెడ్రూము కిటికీ కాస్తే తెరిచి వున్న కర్టయిన్లోంచి లోనికి తొంగి చూసింది. ఇంటి బయట అంతా బాగా వెలుతురు ఉన్నప్పటికీ రూము లోపల ఇంకా వెలుగుతున్న విద్యుద్దీపపు కృత్రిమమైన వెలుగులో లక్ష్మి ఓ దృశ్యం చూసింది. అది ఆమె మనస్సుకు పెద్ద షాక్ లాగా అయ్యి నించున్నచోటే ఆమె కాళ్ళు రెండూ చిన్నగా వణకసాగాయి. అర్ధనగ్నంగా అరకొర బట్టలతో ఎవరో ఓ స్త్రీ అయ్యగారి గుండెలమీద తలవాల్చి నిశ్చింతగా, హాయిగా, నిర్రంధిగా నిద్రపోతోంది.
లక్ష్మి ఓ క్షణం సేపు కూడా అక్కడ నిలువలేకపోయింది. గబగబా గేటు తీసింది. ఇంటి ముందున్న రోడ్డు మీదికొచ్చింది. యాంత్రికంగా అడుగులు వేయసాగింది. ఆమె మనస్సులో అమ్మగారికి అయ్యగారి ఈ చెడునడత గురించి తెలిసే తనను కాపలా ఉంచడం కోసం ఇల్లు ఊడ్చి శుభ్రం చేసే పనిని తనకు అప్పగించిదేమో అనే అనుమానం కల్గింది. తన షెడ్డుకి ఎలా వచ్చిందో ఆమెకే తెలీదు. రాగానే తాళం తీసి నట్టింట్లో ఉన్న చాప మీద మేనువాల్చి కళ్ళు మూసింది. ఆమె మనసు నిండా అమ్మగారి ఇంట్లో తను చూసిన దృశ్యమే నిండిపోయింది. దేవతలాంటి అమ్మగారిని మరీ మరీ గుర్తుకు తెచ్చుకుని బాధపడిపోతూ అటూ యిటూ పొరలుతోంది. పగటి తిండి గురించి కూడా ఆలోచించలేదు.
సాయంకాలం స్కూలునుండి వచ్చిన పుట్టప్ప తన బ్యాగ్ మూలకు విసిరేసి “అవ్వో… అవ్వో” అని అరుస్తూ తన ఎదుట కూచున్నపుడు ఆమె ఈ పరిసరాల్లోకి వచ్చింది.
“అవ్వో… అవ్వో… స్కూళ్ళో మేష్టారు కూడికలూ తీసివేతల లెక్కలు ఇచ్చారు. నేనొక్కణ్ణి చేసాను. మేస్టార్ శభాష్ అని మెచ్చుకున్నారు. నేను పెద్దవాణ్ణి అయ్యి పెద్ద చదువులు చదివి గొప్ప ఉద్యోగంలో చేరి మన అయ్యగారిలాగా అవుతాను అవ్వో” అన్నాడు ఆనందం పట్టలేక.
ఆ మాటలు విని దిగ్గున లేచి కూచున్న లక్ష్మికి తన కొడుకు ముఖంలో అయ్యగారి ముఖమే కనిపించి తనను చూసి గహగహమని నవ్వినట్లు అనిపించి మరింత భయం మొదలైంది.
పేరు, ప్రఖ్యాతి, కృతజ్ఞతలు ఆశించకుండా భాషా అనువాద సాహిత్యాలకు ఎనలేని కృషి చేసిన తెలుగు సాహిత్య పిపాసుల్లో డా.నలిమెల భాస్కర్ ముఖ్యులు. వారి తెలంగాణ పదకోశాల సృష్టికి ఈ గడ్డ రుణపడి ఉంటుంది. అనువాద రంగంలో కొన్నేళ్ళ క్రితం కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ పురస్కారం అందుకున్నాక వారి సమయం సాహిత్య సభలకు, యువ తరం రచయితల చేతుల్లోకి వెళ్ళినప్పటికీ, అనివార్య కరోనా కాలపు జూమ్ మీటింగులతో గడిచినప్పటికీ తిరిగి తన కిష్టమైన అనువాద సాహిత్య సృష్టిలో వారు నిమగ్నమవడం సంతోషదాయకం. ఈ కథ ఆ పున:ప్రస్థానంలోంచి వచ్చిన రచనే. నివాసం కరీంనగర్. వారి గురించి మరింత సమాచారం కోసం ఈ లింక్ క్లిక్ చేయండి.
