సామెత

సామెతలు అనేక రకాలు. అందులో ఉపమానపు సామెతలు ఆసక్తిగా ఉంటాయి. ఉదాహరణకు కొన్ని... గంగాబోండాలలాంటి నీళ్ళు... వడగళ్ళ లాంటి నీళ్ళు... చింతపువ్వు లాంటి బియ్యం.... పిల్లలు గారకాయలలాగున్నారు... గానుగరోలు లాంటి నడుము...

ఉరుము ఉరిమి మంగలం మీద పడినట్లు మంగలం అంటే గ్రామాలలో ఉండేవారికి ఎక్కువగా తెలుసు. సాధారణంగా పాత కుండను (ఓటికుండ, కొంచం పగులిచ్చిన కుండ) తీసుకుని దానికి ప్రక్కన చేయి పట్టేంత రంద్రం చేస్తారు....

ఊరుకున్న శంఖాన్ని ఊది చెడగొట్టినట్లు

అతిలోభి రాజుకు అడగనివాడే పండితుడు

పెదవి దాటితే పృథ్వి దాటుతుంది పెదవి దాటనంతవరకే మాటపై మన అదుపు. దాటిందా ఒక్కోసారి ఎన్నో అనర్థాలు. పెదవి దాటితే పృథ్వి దాటుతుందన్న సామెత అందుకే ఆచితూచి మాట్లాడవలసిన ఆవశ్యకతని గుర్తుచేయు.

    అటునుంచి నరుక్కురమ్మన్నారు... ఈ సామెత వెనకాల రెండు కథలు ప్రాచుర్యంలో ఉన్నాయి. ఒకటి, అమరకోశం రచించిన అమరసింహుడికి సంభందించింది అంటారు కొందరు. నిజానికి ఆయన ఏ కాలీనుడో, ఏ ప్రాంతీయుడో, ఏ కులస్థుడో నిర్ధారించడానికి తోడ్పడే...

అంటనప్పుడు ఆముదం రాసుకున్నా అంటదు  

ఆవులింతకు అన్నలు ఉన్నారు కాని, తుమ్ముకు తమ్ముడు లేడు  

గుర్రం కరుస్తుందని గాడిద వెనకాల దాక్కున్నాడట

సామెతలు ప్రసంగానికి దీపాల్లాంటివి. అవి సంభాషణకు కాంతినిస్తాయి. సామెతలో ధ్వని ఉంటుంది. ప్రసంగోచితంగా ఒక సామెతను ప్రయోగిస్తే పాలల్లో పంచదార కలిపినట్లుంటుంది. సామెతలు సూత్రప్రాయంగా చిన్న వాక్యాలుగా ఉంటాయి. ఇవి ఒక జాతి...