మనసు పొరల్లో : అవును. దేశాన్ని ఉద్దరిస్తోంది మేమే ~ పి. జ్యోతి తెలుపు

నిజాయితీతో పని చేసిన వ్యక్తుల విలువ ఆ సమయంలో తెలియదు. కానీ, పాడయిపోయి కుళ్ళిపోతున్న విద్యా వ్యవస్థ ఇన్ని రోజులు నిలబడడానికి ఆ సామాన్య ఉపాధ్యాయులే కారణం. వారిని ఎందరో విమర్శించారు, ఎక్కిరించారు, ఇబ్బంది పెట్టారు, కాని వాళ్లు కారణంగానే కొందరు పిల్లలు నిజంగా చదువుకున్నారు, వాళ్ల జీవితాలను మెరుగుపర్చుకున్నారు. అందుకే ఓ విద్యార్ధిగా, టీచర్ గా నన్ను ప్రభావితం చేసిన అటువంటి చాదస్తపు టీచర్ల లో నేనూ ఒకరిగా మిగిలిపోవడానికే ఇష్టపడతాను. ఆ దారిలో సాగిపోవడానికే మొగ్గు చూపుతాను.

పి.జ్యోతి

నేను ఇష్టపడి టీచర్ వృత్తిని ఎంచుకున్న వ్యక్తిని. చిన్నప్పుడు కూడా ఒక్కత్తిని కూర్చుని టీచర్ ఆట ఆడుకుంటూ ఉండేదాన్ని. తోడు ఎవరూ లేకపోయినా మా రైల్వే క్వార్టర్స్ లో మేడ మీద ఉండిపోయిన నీళ్ల టాంక్ లను బ్లాక్ బోర్డుగా మార్చుకుని, ఆ టాంక్ ముందున్న ఇనప చువ్వలనే బెంచీలుగా ఊహించుకుంటూ చాక్ పీస్ లతో ఏదో రాస్తూ ఒక్కదాన్నే ఆరో తరగతిలోకి వచ్చే దాకా ఆడుకునేదాన్ని. తరువాత ట్రెండ్ ప్రకారం డాక్టర్ అని ఓ పిచ్చి ఎక్కించుకోవడం, ఆ బై. పీ. సీ గ్రూపు అస్సలు నచ్చకపోవడం, మెడిసిన్ సీటు కోసం ఏ మాత్రం కష్టపడకపోవడం, చివరకు డిగ్రీలో చేరాను. ఆ డిగ్రీ సమయంలో ఆర్ట్శ్ తీసుకుంటే బావుండేది. కాని అస్సలు డైరెక్షన్ లేక బై.పీ.సీ చదివితే ఇక బీ. జెడ్. సీ నే తీసుకోవాలి అని అదే సైన్స్ గ్రూప్ లో చేరాను. కాని నాకు ఆయా సబ్జెక్ట్లపై పెద్ద ఇష్టం ఉండేది కాదు. జువాలజీ, బాటనీ బావుండేవి కాని ఆ కెమిస్ట్రీ, అస్సలు ఇష్టం ఉండేది కాదు. అప్పటికే పుస్తకాలు పిచ్చిగా చదివడం అలవాటు అయింది. నేను తెలివిగా చేసిన ఏకైక పని హిందీ మీడియం లో బీ.ఎడ్ చేయడం. అదీ మా అన్నయ్య సలహా మీద. స్కూలు తరువాత నేను ఇష్టపడి చదివిన చదువు అదే. నాతో ఇప్పటికీ నిలిచిపోయిన చదువు కూడా అదే. నేను ఆర్ట్శ్ లేదా సోషల్ సైన్సెస్ తీసుకుని ఉంటే నా ఎకడమిక్ గ్రాఫ్ ఎక్సెలెంట్ గా ఉండి ఉండేదని ఇప్పటికీ అనిపిస్తుంది. ఏమైనా, నేను నా జీవితంలో నేర్చుకున్నదంతా వివిధ పుస్తకాల ద్వారా మాత్రమే. ఎకడమిక్ గా నేను మార్కులు తెచ్చుకున్నా గానీ తలకి ఎక్కించుకున్న సబ్జెక్ట్ తక్కువే.

టీచర్ పని కేవలం క్లాసులో పాఠం చెప్పడం, సిలబస్ పూర్తి చేయడమే అని నేను ఎప్పుడూ అనుకోలేదు. ఒక గైడింగ్ ఫోర్స్ గా నన్ను నేను మలచుకోవడానికి నేను నిత్యం ప్రయత్నం చేస్తూనే ఉన్నాను.

కానీ టీచింగ్ ప్రొఫెషన్ లో మాత్రం ఇష్టపడే చేరాను. నేను రైల్వేలో టీచర్ గా ఉద్యోగం చేస్తున్నప్పుడే, హిందీ ట్రాన్స్లేటర్ పరిక్షలో కూడా సెలక్ట్ అయ్యాను. తరువాత బ్యాంక్ ఉద్యోగం కూడా కొన్ని పరిస్థితులలో చేసే అవకాశం వచ్చింది. అప్పట్లో రైల్వే కన్నా బ్యాంక్ పే స్కేల్స్ బావుండేవి. కాని అప్పటి పరిస్థితులలో ఆ ఉద్యోగం నేను అస్సలు చేయదల్చుకోలేదు. దీని వెనుక ఆ ప్రొఫెషన్ ఇష్టం లేకపోవడంతో పాటు కొన్ని ఎమోషనల్ కారణాలూ ఉన్నాయి. నా జీవితంలో ఏ ఒక్క రోజు కూడా టీచర్ ఉద్యోగం చేస్తున్నందుకు నేను బాధపడలేదు. నన్ను నేను టీచర్ గా తప్ప మరోలా ఊహించుకోలేను కూడా. టీచర్ పని కేవలం క్లాసులో పాఠం చెప్పడం, సిలబస్ పూర్తి చేయడమే అని నేను ఎప్పుడూ అనుకోలేదు. నా అనుభవంలో చదువుకోవాలనుకుంటున్న పిల్లలు ఇప్పుడున్న గైడ్లను, వర్క్ బుక్ లను మెటీరియల్ ను, చూసుకుని కూడా చదువుకోగలరు. వారికి కావలసింది ఓ గైడింగ్ ఫోర్స్. అలాంటి గైడింగ్ ఫోర్స్ గా నన్ను నేను మలచుకోవడానికి నేను నిత్యం ప్రయత్నం చేస్తూనే ఉన్నాను.

నేటి పిల్లల చుట్టూ ఎన్ని కన్ప్యూజన్లు, ఎన్ని రాజకీయాలు, ఎన్ని ఆకర్షణలు, వీటిని అధిగమించి జీవితం వైపుకు ప్రయాణించే నేపధ్యంలో పిల్లల పై ఎంతో ఒత్తిడి ఉంటుంది. వారికి ఆ విషయంలో సహాయపడవలసిన భాద్యత టీచర్లకు చాలా ఉండాలని నా అభిప్రాయం. విద్యార్ధులతో అందుకనే కొంత పర్సనల్ అటాచ్మెంట్ పెంచుకోవలసిన భాద్యత నేటి అధ్యాపకులకు ఎక్కువగా ఉండాలని నాకు అనిపిస్తూ ఉంటుంది.

నా చిన్నతనంలో ఆలుగడ్డబావి నుండి మారెడ్ పల్లిలోని సెంట్ జాన్స్ స్కూల్ కి నేను నడుచుకుంటూ వెళ్లేదాన్ని. నేను ఆ నడకను చాలా ఎంజాయ్ చేసేదాన్ని కూడా. దారిలో ఎన్నో చెట్లు, పూలు చూస్తూ ఆడుకుంటూ నడిచి వెళ్లడం బావుండేది. నాతో వచ్చే మా చెల్లెలు త్వర త్వరగా స్కూలుకు గుడ్ గర్ల్ లా వెళ్ళిపోతే నేను ఒకత్తెనే చెట్లల్లో పుట్లల్లో నడుకుంటూ అవసరం లేకున్నా కూడా ఓ వైపు నుండి బ్రిడ్జి పైకి ఎక్కి రైల్వే ట్రాక్ దాటి మరో వైపుకి దిగుతూ, ఇలా తింగరి వేషలు వేస్తూ స్కూలుకి వెళ్లేదాన్ని. ఇలాంటి సాహసాలు ఒక్కదాన్నే చేస్తూ ఉండేదాన్ని. ఆ రోజుల్లో ఓ అంకుల్ నన్ను రోజూ గమనించేవాడు. ఓ సారి మాటలు కలిపి రైల్ నిలయం చప్టా పై కూర్చుని నన్ను పక్కన కూర్చోబెట్టుకుని నా చేయి తన చేతిలోకి తీసుకుని అటు ఇటు ఎవరూ రావట్లేదు కదా అని చూస్తూ ఏదో కథ చెబుతున్నాడు. నాకు ముందే కథల పిచ్చి. కాళ్ళు ఊపుకుంటూ అతని మాటలు వింటూ కూర్చున్నా. కాని అతని చూపుల్లో ఏదో తేడా మాత్రం అనిపించింది. నాకు అదేంటో అర్ధం కాలేదు కాని అతన్ని దాటుకుని ఎలా వెళ్లాల్లో తెలీదు.

నా కోసం తను రోడ్డు దాటి వచ్చి నన్ను తీసుకుని స్కూలులో దింపి, మళ్లీ నా దగ్గరకు పని గట్టుకుని వచ్చి నాకు చెప్పవలసినది చెప్పి వెళ్లింది.

అప్పుడు ఓ టీచర్ నా వైపుకు నడుచుకుంటూ వచ్చింది. నా దగ్గరకు వచ్చి చేయి పట్టుకుని పద స్కూలుకు అని తనతో తీసుకు వెళ్లింది. అప్పుడు నేను నాలుగవ క్లాస్ లో ఉన్నా. ఆమె మూడవ క్లాస్ వరకే మాకు టీచర్. తరువాత మేము హై స్కూల్ అని మరో బిల్డింగ్ కి మారాం. ఆ బ్లాక్ ఈ ప్రైమరీ బ్లాక్ కు కాస్త దూరంగా ఉంటుంది. అస్సలు ఒక బ్లాక్ కి మరో బ్లాక్ కి సంబంధం లేదు. ఆమె నడుచుకుంటూ మా బ్లాక్ కి వచ్చి నన్ను పిలిపించుకుని స్టేజి పక్కన కూర్చోబెట్టుకుని ఇప్పుడు అందరూ చర్చిస్తున్న గుడ్ టచ్ బాడ్ టచ్ గురించి ఆ నాడే నాతో మాట్లాడుతూ, “నీకు తెలీని మగవారితో కాని ఆడవారితో కాని ఎప్పుడూ ఒక్కదానివి ఉండకూడదు. ఎవరినీ నిన్ను ముట్టుకోనివ్వకూడదు. కనీసం చేయి కూడా పట్టుకోనివ్వకూడదు. ఒకవేళ ఎవరయినా అలా పట్టుకున్నా అరిచి గోల చేయాలి తప్ప బిక్క చూపులు చూస్తూ కూర్చోకూడదు” అని చెప్పింది. నా కోసం తను రోడ్డు దాటి వచ్చి నన్ను తీసుకుని స్కూలులో దింపి, మళ్లీ నా దగ్గరకు పని గట్టుకుని వచ్చి నాకు చెప్పవలసినది చెప్పి వెళ్లింది. నాకు తెలిసింది ఆ అంకుల్ నా చేతిని పట్టుకుని పక్కన కూర్చోబెట్టుకోవడమే. టీచర్ రాకతో బహుశా అతను చేయాలనుకున్నది చేయలేదేమో. లేదా అతను నిజంగానే మంచి వాడేమో దేవుడికే ఎరుక. అతని వద్ద నేను అసౌకర్యంగానే ఫీల్ అయ్యానో లేదో అన్న విషయం పై కూడా నాకు ఓ స్పష్టత లేదు. కాని టీచర్ చెప్పిన విధానం మాత్రం నాకు చాలా చాలా నచ్చింది. ముఖ్యంగా ఆమె నా కోసం వచ్చి ప్రత్యేకంగా మాట్లాడడం చాలా బాగా నచ్చింది. అది నాపై ఎంత ప్రభావం చూపిందంటే నేను ఆ తరువాత ఎవరినీ నన్ను ముట్టుకోనివ్వకుండా, దెయ్యంలా మీద పడేటంత ధైర్యాన్ని ఇచ్చింది. స్మాల్ స్కూల్ అనే ప్రైమరో బ్లాక్ నుండి హై స్కూల్ అనే మరో బ్లాక్ దాకా నా కోసం నడిచి వచ్చి నాతో కూర్చుని మాట్లాడిన ఆ టీచర్ పేరు కూడా ఇప్పుడు నాకు గుర్తులేదు. కాని ఆమె నా కోసం అలా రావడం వలన మళ్లీ పరాయి వారితో ఎవరితో ఎప్పుడూ నా జీవితంలో అలాంటి అనుభవం కలగలేదు. నేను కలగనివ్వలేదు. నాకెందుకులే అనుకోకుండా మరో కంటికి తెలియకుండా ఆ టీచర్ నాకోసం వెచ్చించిన ఆ సమయం నా జీవితంలో నాకు చాలా సహాయపడింది.

ఓ సారి టెన్త్ స్పాట్ వాల్యుయేషన్ కి ఇద్దరం సెంటర్లో కలిసాం. మరుసటి రోజు ఆయన నా కోసం ప్రత్యేకంగా హల్వా వండుకుని వచ్చి తినిపిచ్చారు. నేను ఆయన బాటలో నడుస్తున్నందుకు అది బహుమానం అని చెప్పారు. అదో మర్చిపోలేని అనుభవం.

మా హై స్కూల్ లో జగదీశ్వర్, పరమేశ్వర్ అని ఇద్దరు సార్లు ఉండేవాళ్ళు. వీళ్లు కవలలు కాని ఒకేలా ఉండరు. జగదీశ్వర్ సార్ సిలబస్ తో పాటు పిల్లలు, భాద్యతలు అంటూ చాలా విషయాలు చెప్పేవారు. ఈయన మా క్లాసుకు వచ్చేదాకా నేను హిందీలో ఎప్పుడూ ఫెయిల్. నలభై మార్కులు మాకు పాస్ మార్కులు అప్పట్లో నాకు హిందీ అస్సలు వచ్చేది కాదు. అతి కష్టం మీద పాస్ అయ్యేదాన్ని. ఐదవ తరగతి నుండి నేను హిందీ పరిక్షలు రాయడం, ఆరులో జగదీశ్వర్ సార్ రావడం. ఆయన కోసం మళ్లీ హిందీ అక్షరాలను నేర్చుకుని చదివేదాన్ని. ఏడుకి వచ్చేసరికి ఇక అది మనకు సూపర్ నచ్చే సబ్జెక్ట్ అయిపోయింది. ఈ సార్ ప్రభావం మా చెల్లెలిపై ఎంత ఉండేదంటే ఆమె పూర్తి వెజిటేరియన్ అయిపోయింది. చిన్నప్పటి నుండి తను నాన్ వెజ్ ని ఇష్టపడేది కాదు. ఇక జగదీశ్వర్ సార్ పుణ్యమా అని తన కంచం ఆ రోజు నుండి ఈ రోజు దాకా ఇంట్లో సెపరేట్ గా ఉంచుకోవడం అలవాటయ్యింది. ఇంత మంది నాన్ వెజిటేరియన్లు ఎంత ప్రలోభ పెట్టినా నీచుకు ఆమె చాలా దూరం. స్వతహాగానే నీచు వాసన ఇష్టపడని ఆమే ఈ సర్ ప్రభావంతో సాత్విక ఆహరంతో సిటిల్ అయిపోయింది. నేను ఆ విషయంలో ఆయనను అనుసరించలేకపోయినా, ఈ రోజుకీ నేషనల్ ఫెస్టివల్స్ని అతి సీరియస్ గా తీసుకుని పని చేయడం వెనుక మాత్రం కేవలం జగదీశ్వర్ సార్ ప్రభావమే ఉంది. నేను ఉద్యోగంలో చేరిన కొన్ని సంవత్సరాల తరువాత ఓ సారి టెన్త్ స్పాట్ వాల్యుయేషన్ కి ఇద్దరం సెంటర్లో కలిసాం. మరుసటి రోజు ఆయన నా కోసం ప్రత్యేకంగా హల్వా వండుకుని వచ్చి తినిపిచ్చారు. నేను ఆయన బాటలో నడుస్తున్నందుకు అది బహుమానం అని చెప్పారు. అదో మర్చిపోలేని అనుభవం.

ఇక పరమేశ్వర్ సార్ అంటే పిల్లలకు హడల్. ఆయన వచ్చి స్టేజీ మీద నుంచుంటే స్కూలంతా కూడా సైలెంట్ అయిపోవలసిందే. ఆయన దగ్గర క్లాసులో ఎప్పుడూ దెబ్బలు తినంది బహుశా నేనే అనుకుంటా. ఇప్పటికీ మా వాట్సప్ గ్రూపులలో నా ఆ నాటి క్లాస్ మేట్లు ఆయనపై కోపాన్ని చూపుతూ ఉంటారు. అస్సలు ఇన్డిసిప్లిన్ సహించలేని వ్యక్తి. ఓ రోజు నైన్త్ క్లాసులో అనుకుంటా క్లాసులో దాహం వేసి నీళ్లు తాగాలని అనిపించింది. అప్పట్లో ఎవరమూ వాటర్ బాటిల్ తీసుకొచ్చేవాళ్లం కాదు. హాయిగా టాంక్ దగ్గర పంపులనుండి అరచేయి అడ్డం పెట్టుకుని నీళ్లు తాగేవాళ్లం. నీటీ కోసం బైటకి వెళ్ళాలని పర్మిషన్ కోసం నేను ఆయన దగ్గరకు వేళ్ళి “సార్ ధూప్ గలే మే… పానీ” అని అడిగేశా.. క్లాసులో ఇలాంటి వాటి కోసం కాచుకుని కూర్చునే గాంగు పెద్దగా నవ్వేసారు. నా కళ్ళల్లో నీళ్లు.

అరవై మంది అబ్బాయిల మధ్య ఓ అయిదుగురు అమ్మాయిలలో నేను ఒక్కత్తెను మాత్రమే అన్ని సబ్జెక్ట్కులలో పాస్ అయ్యి మగవారికి పోటీ ఇచ్చెదాన్ని. పైగా ఎవరితో మాట్లాడేదాన్ని కాదు . పరమేశ్వర్ సార్ ఫేవరెట్ స్టూడెంట్ అని, నన్ను ఆయన ఎప్పుడు కొట్టరని మరో క్రెడిట్, వీటన్నిటికీ తోడు నా తెలుగు ఆక్సెంటెండ్ ఇంగ్లీష్, నూనె రాసుకుని బిగించి వేసుకునే జడలు, మాడర్న్ డ్రెస్ లు డాన్స్లు తెలియని పల్లెటూరి దద్దమ్మనని పేరు. అందుకని నన్ను వెక్కిరించే ఓ ప్రత్యేకమైన గ్రూప్ వాళ్ళు పడి పడీ నవ్వారు.

ఓ టీచర్ మెచ్చుకోలు, భరోసా మనలో చాలా కన్పిడేన్స్ ని తీసుకొస్తాయి. పరమేశ్వర్ సార్ దగ్గరే నాలో ఆ కాన్పిడెన్స్ పుట్టింది. ఇది నా గురువు నా కిచ్చిన కానుకే.

ధూప్ కీ ప్యాస్ కి తేడా తెలియక కాదు కాని అప్పట్లో లేచి నిలబడి మాట్లాడాలంటే నేను చాలా లోకాన్పిడెన్స్ తో ఉండేదాన్ని, నోరు పెగిలేది కాదు. నలుగురి మధ్య అర చేతిలో చెమటలు పట్టేవి. దానికి ఆ సార్ “ఆజ్ జో హంస్ రహే హై న, కల్ ఇన్హీ కో రులానా హై తుమ్.. ధూప్ కా మతలబ్ హై ఎండ, తుమ్హె ప్యాస్ లగ్ రహీ హై. ప్యాస్ యానీ థర్స్ట్. జబ్ లిఖనె మో కోయీ దిక్కత్ నహీ తో బోల్నే మె క్యా. డట్ కర్ బోలో గల్తీ కరొ కర్తే రహో పర్ బొల్తే జావ్” అన్నారు. దాని తరువాత నాలో కసి పెరిగింది. నాకు భాష ఎందుకు రాదు. హిందీ కాదు ఇంగ్లీషులో కూడా నేను ప్రావీణ్యం సంపాదిస్తాను అన్న కసి. నన్ను చూసి నవ్విన ఆ క్లాసుపై ఎంత కోపం అంటే ఆ తరువాత కొన్ని సంవత్సరాల దాకా స్కూలు రోజులను గుర్తుకు తెచ్చుకోకూడనంత ఆక్రోశం, బాధ నాలో ఉండేవి. తక్కువ స్థాయిలోనే కాని ఓ రకమైన బులియంగ్ ఎదుర్కున్నాను అక్కడ. అందుకే కావాలని డామినేటింగ్ నేచర్ అలవర్చుకున్నాను తరువాతి రోజుల్లో.

పరమేశ్వర్ సార్ చెప్పిన పాఠం కన్నా ఆయన అన్న మాటలే నాకు ఈ రోజుకీ గుర్తున్నాయి. ఆ తరువాత మళ్లీ అలాంటీ అనుభవాలు నాకు ఎదురవలేదు. ఓ టీచర్ పిల్లలకు ఎంత ఆత్మవిశ్వాసాన్ని ఇవ్వగలరో ఓ చిన్న మాట ఎంత శక్తిని అందిస్తుందో ఆయన దగ్గర నుండే నేను నేర్చుకున్నాను. ఆయన స్టూడేంట్శ్ ని హాండిల్ చేయడానికి వాడే టెక్నిక్స్ అన్నీ కూడా నా కెరియర్ మొదటి నుండి నేను అలవర్చుకున్నాను. నా ఉద్యోగంలో అవి నాకు చాలా ఉపయోగపడ్డాయి. ముఖ్యంగా అయన ప్రతి రోజూ రాయించే కాపీ రైటింగ్ పద్దతిని నేను స్కూలులో ఉన్నన్ని రోజులూ పిల్లల పై ప్రయోగించాను. ప్రతి రోజూ ఏదో ఒకటి చూసి రాయాలంటే విసుగు వచ్చి, నేను రాజేశ్ ఖన్నా సినిమా పాటల్ని రాసి కాపీ రైటింగ్ కి ఇస్తే ఒకోసారి టిక్ పెట్టేసి చదివేవారు కారు. ఓ రోజు మాత్రం అన్నీ ఓపిగ్గా చదువుతూ నేను రాసినది చదివి నన్ను దగ్గరకు పిలిచారు. ఆయన కోపం సంగతి తెలిసి అప్పటికే గుండే లబ్ డబ్ మని కొట్టుకుంటుంటే వణుకుతూ దగ్గరకి వెళ్ళిన నాతో మీసాల చాటునుండి నవ్వుతూ రాజేశ్ ఖన్నా నా…అహా అంటూ పుస్తకం నా చేతికిచ్చారు. ఆ రోజు నేను రాసిన పాట “మేరె సపనో కి రాణి కబ్ ఆయెగీ తూ”. ఆయనకు నిజంగానే నేనంటే ఇష్టం ఉండేది అబ్బా. ఇప్పటికీ ఇది రాస్తుంటే కొంచెం గర్వంగా అనిపిస్తుంది. ఓ టీచర్ మెచ్చుకోలు, భరోసా మనలో చాలా కన్పిడేన్స్ ని తీసుకొస్తాయి. పరమేశ్వర్ సార్ దగ్గరే నాలో ఆ కాన్పిడెన్స్ పుట్టింది. ఇది నా గురువు నా కిచ్చిన కానుకే.

ఏ నిబద్దత లేని వారి మధ్య పని చేయవలసి రావడం మాత్రం, ప్రస్తుతం నా ప్రొఫెషనల్ ఒంటరితనానికి ముఖ్య కారణం.

ఇలాంటి వ్యక్తుల ప్రభావం నాపై ఉంది కాబట్టే, నా వృత్తిలో నేను కేవలం సిలబస్ వరకే పరిమితం కాకుండా పిల్లలకు ఇంకేమన్నా చేయగలనా అన్న దృష్టితో చాలా విషయాలను పట్టించుకుంటాను. ఎంత అంటే “ఈ మొక్కతేనా దేశాన్ని ఉద్దరించేది” అని నా చుట్టూ ఉన్న వాళ్లు కామెంట్ చేసేటంత. నేను ఉద్యోగంలో చేరిన తరువాత కూడా నేను చూసిన పాత తరం అధ్యాపకులతో పోలిస్తే నేటీ అధ్యాపకులలోనే ఓ డీటాచ్డ్ మనస్థత్వం కనపడుతుంది. అదే నాకు అర్ధం కాని విషయం. ఎన్నో డిగ్రీలు, ఎంతో ఎక్స్పోజర్ ఉన్న నేటి తరం అధ్యాపకులు పిల్లలతో మార్కుల వరకే సంబంధం పెట్టుకోవడం, అంతకు మించి వారికి అందుబాటులో ఉండాలనుకోకపోవడం చూస్తుంటే “ప్రస్తుత పరిస్థితిలో మనం నమ్మిన పంధాలో మనం పని చేసుకుంటూ వెళ్లాలి తప్ప, ఏ తోడ్పాటు కోసం ఎదురు చూడకూడదు” అంటూ కొందరు మిత్రులు నాతో పదే పదే ఎందుకు అనేవారో నాకు క్రమంగా అర్ధం అవుతుంది . ఈ మాటను మన మనసులో బలంగా ముద్రించుకోలేకపోతే, మన పనికి తోడ్పాటు కోసం ఇతరులపై ఆధారపడితే, మన శక్తిని నిర్వీర్యం చేసే గొప్పస్ట్రాటెజీ తమ మాటల ద్వారా మనపై కొందరు నిరంతరం ప్రయోగిస్తూ ఉంటారని నేను అనుభవ పూర్వకంగా తెలుసుకున్నాను.

గంటలు గంటలు చీరల గురించి కూరల గురించి మాట్లాడుకోవడానికి వెనుకాడని లేడీ టీచర్లు, షేర్ మార్కెట్లు, దేశ రాజకీయాల గురించి ఉపన్యాసాలు దంచే మగ లెక్చరర్లు, పిల్లల విషయానికి వస్తే వీళ్లు ఎదవలండీ, వీళ్లకు ఎన్ని చెప్పినా దండగండి అని ఎలా అంటారో నాకు అర్ధం కాదు. కాలేజీ తరువాత ఒక్క గంట పిల్లలతో గడపవలసి వచ్చినా అది చాలా పెద్ద కష్టంగా భావించే అధ్యాపకులు పిల్లల ప్రవర్తన గురించి కామెంట్లు చేసి ప్రతి తప్పుకి పిల్లలకే భాద్యత ఆపాదించడం చూసినప్పుడు వారిలో ఆ తప్పించుకుపోయే గుణాన్ని చూసి మా నాన్న ఎప్పుడూ అంటుండే ఓ మాట గుర్తుకొచ్చేది. “ఈ సమాజంలో టీచర్లు, లాయర్లు, డాక్టర్లు” సరిగ్గా పని చేస్తే చాలా సమస్యలు రావు అంటుండేవారు ఆయన. టీచర్ గా పనికి మాలిన వ్యవ్యస్థలో పని చేస్తున్నానని నాకు తెలుసు. ఏ మాత్రం నేను చేయవలసిన పనిని చేయవలసిన పద్దతిలో చేసినా ఎన్నో విమర్శలు అందుకోవాలనీ తెలుసు. కాని నా 28 ఏళ్ళ అధ్యాపక అనుభవంలో నేను గొప్ప టీచర్లనూ చూసాను, గొప్పలు చెప్పుకుంటూ బ్రతికిన టీచర్లనీ చూసాను, నాకేంటీ లాభం అంటూ కుర్చీకి తగ్గట్టుగా పని చేసే వ్యక్తులనూ చూసాను. ఏ నిబద్దత లేని వారి మధ్య పని చేయవలసి రావడం మాత్రం, ప్రస్తుతం నా ప్రొఫెషనల్ ఒంటరితనానికి ముఖ్య కారణం.

మా కుటుంబానికి పరిచయం అయిన రామకృష్ణ అనే మరో టీచర్ గురించి ఈ సందర్భంగా చెప్పాలి. మా అన్నయ్యకు స్నేహితుడు ఇతను. తెలంగాణ ప్రాంతంలో పల్లెటూరి నేపద్యం నుండి వచ్చిన వ్యక్తి. భాషలో యాసలో అప్పట్లో మా యింటికి వచ్చేవారికి భిన్నంగా ఉండేవారు. తనకి టీచర్ వృత్తి చాలా ఇష్టం. అందుకే ఇష్టపడి టీచర్ అయ్యాడు. ఎక్కువ జీతంతో మరో ప్రభుత్వ ఉద్యోగం వచ్చినా, అందులో సంపాదన ఎక్కువ అని ఎందరు చెప్పినా నాకు టీచర్ గా ఉండడమే ఇష్టం అని టీచర్ గానే మిగిలిపోయిన వ్యక్తి ఈయన. డబ్బు సంపాదన కన్నా కూడా చిన్నపిల్లలకు ఏదన్నా చేతనయినది చేయడంలో తనకు సంతృప్తి ఉంటుందని తెలుసుకుని ఆ పంధాలోనే జీవిస్తున్న వ్యక్తి అతను. అప్పట్లో అతను తీసుకున్న నిర్ణయానికి హర్షం తెలిపి ప్రోత్సహించింది మా అన్నయ్య ఒక్కడే అనుకుంటా. ఎందుకంటే అతని నిర్ణయాన్ని విమర్శించిన చర్చలు కూడా విన్నట్లు నాకు గుర్తు ఉంది. మా అన్నయ్యకు ఇప్పటికీ ఎంతో ఇష్టమైన వ్యక్తి అతను. అతని పట్ల మా ఇంట్లోని వ్యక్తుల కళ్లల్లో ఓ గౌరవం ఉండేది. అది నాకు చాలా ఇన్స్పైరింగ్ గా ఆనిపించేది.

ఇక మరో అద్భుతమైన వ్యక్తి విజయ కుమార్ సర్. మెట్టుగుడ ప్రాంతంలో కామర్స్ చదువుకునే పిల్లలకు ఈయన దేవుడు. ఈయన రైల్వే లో అకౌంట్స్ డిపార్ట్మెంట్ లో పని చేసేవారు. ఈయనకు టిచింగ్ అంటే చాలా ఇష్టం. అందుకని సాయంత్రాలు కామర్స్ పిల్లలకు ట్యూషన్ చేప్పేవారు. వందల మంది పిల్లలకు ఆయన చదువు చెప్పారు. సికింద్రాబాద్ లో ఏ కాలేజీలో చదివే పిల్లలయినా అకౌంట్స్ కి ఆయన దగ్గరకే వెళ్ళేవారు. ఈయన దగ్గర ట్యూషన్ కి మా చెల్లెలు కూడా వెళ్లేది. ఆమె కారణంగా ఈయన్ని గమనించే అవకాశం నాకు కలిగింది. మా యింటికి కొన్ని సార్లు వచ్చేవారు కూడా. కాలేజీకి వరుసగా డుమ్మా కొట్టే పిల్లలు కూడా ఈయన దగ్గర ట్యూషన్ కి మాత్రం నాగా పెట్టేవాళ్లు కాదు. ముఖ్యంగా ఆయన క్లాస్ కు వెళ్ళేటప్పుడు పిల్లల ముఖంలో ఓ వెలుగు ఉండేది. ఎంత ఉత్సాహంగా ఆ ట్యూషన్ కి పరుగెత్తేవారంటే, ఆ ఉత్సాహం చూస్తే ఆయన దగ్గర చదవలేకపోతున్నందుకు నాకు అసూయగా కూడా అనిపించేది. అందరితో ఓ రకమైన పర్సనల్ టచ్ తో ఉండేవారు ఆయన. ప్రతి ఒక్కరికీ ఆయన “మా విజయ్ కుమార్ సార్”. వృత్తి పరంగా టీచర్ కాకపోయినా ఆ వృత్తిని తన ప్రవృత్తిగా మార్చుకున్న అద్భుతమైన టీచర్ అతను. ఆయన ఇన్స్పైర్ చేసిన పిల్లల సంఖ్య వందల్లో ఉంటుంది. ఆయన ప్రతి సంవత్సరం ఈ పిల్లలను టూర్ కి కూడా తీసుకెళ్లేవారు. పిల్లలతో ఆయన కనెక్ట్ అయ్యే విధానం నాకు చాలా ఇన్స్పైరింగ్ గా ఉండేది. ఆయనలో ఉన్న ఆ ప్రేమ, నిబద్దతలో ఓ సగం ఉన్నా ఎటువంటి వారైనా పిల్లలు మర్చిపోలేని గొప్ప టీచర్ అవగలరు.

నేను 1996 లో రైల్వే స్కూల్ లో జాయిన్ అయ్యాను. అంతకు రెండు సంవత్సరాల ముందు సిద్దార్ద కాన్వెంట్ అని మల్కాజగిరిలో ఓ చిన్న స్కూల్ లో పని చేశాను. ఎంతో తృప్తినిచ్చిన కాలం అది. ప్రైవేట్ స్కూల్ అవడం మూలాన ఒళ్లు దగ్గర పెట్టుకుని పని చేయడం అక్కడి వాళ్లకి అవసరం. అందుకే అందరం పోటీలు పడి పాఠాలు చెప్పేవాళ్లం, ఎన్నో కార్యక్రమాలు చేసేవాళ్ళం. చిన్న ఉద్యోగాలు, చిన్న కోరికలు, చిన్న ప్రపంచం హాయిగా గడిచిపోయాయి ఆ రోజులు. అక్కడ కాస్త అర్ధిక వెసలుబాటుతో ఉండి అహంకారం చూపే టీచర్లు కొందరు ఉన్నా పని విషయంలో మాత్రం అందరూ బాగా పని చేసేవాళ్ళు. ఇక రైల్వేకి వచ్చాక గవర్నమెంటు ఉద్యోగం ఇచ్చే సుఖాలు తప్ప భాధ్యతలు గుర్తించని వాళ్ళ మధ్య పని చేయవలసి వచ్చింది. అయితే నేను చేరిన కొత్తలో స్కూలులో ఓ అరవై శాతం మంచి స్టాఫ్ ఉంటే, నలభై శాతం అటూ ఇటుగా ఉండేవాళ్ళు, ప్రొఫెషనల్ ఒంటరితనం ఉండేదే కాదు. ఆరోగ్యకరం, అనారోగ్యకరం ఏదైనా కానీ ఓ పోటీ ఉండేది. ఎవరి ప్రతిభ వాళ్ళు చూపించుకోవాలని కష్టపడేవాళ్లం. స్కూలు అయిపోయాక కూడా పని చేయడానికి సిద్దంగా ఉండే వ్యక్తులు కొందరు ఉండేవాళ్లు. ఏ పని అయినా రాదు అనకుండా, తప్పించుకోకుండా చేయడానికి సిద్దపడే వారి సంఖ్య తక్కువగానే ఉన్నా, ఆ ఉన్నవాళ్ళు అమితమైన ప్రతిభ కలిగిన వాళ్లు. వారి మధ్య ఉండడంలోనే ఓ ఎనర్జీ ఉండేది.

హెడ్ మాస్టర్ రమేశ్ బాబు గారు నా వైపు చూసి “ఇలాంటి వాళ్ళని చూసి నేర్చుకో జ్యోతి” అన్నారు. సుమారు పాతిక సంవత్సరాల తరువాత కూడా ఆ రోజు నాకింకా గుర్తే. ఇప్పుడు మరీ ఎక్కువగా గుర్తుకువస్తూ ఉంది.

నేను స్కూలులో చేరిన కొత్తల్లో కన్యాకుమారీ అని ఓ లెక్కల టీచర్ ఉండేవారు. నేను జాయిన్ అయిన సంవత్సరానికే ఆమె రిటైర్ అయ్యారు. అందువలన నాకు ఆమెతో పెద్దగా పరిచయం లేదు. స్కూలులో రిటైర్మెంట్ పార్టీలు చాలా బాగా జరిపేవాళ్ళు. ఆమె రిటైర్మెంట్ మంత్లీ టెస్ట్ల సమయంలో వచ్చింది. అన్ని క్లాసులకీ అసైన్మెంట్ టెస్ట్ లు జరిగాయి. అప్పుడు క్లాసుకు అరవై మందికి పైగా పిల్లలుండేవాళ్లు. ఆమె ఐదు సెక్షన్లకి లెక్కలు చెప్పేది. ఇరవై అయిదు మార్కులకు టెస్ట్ పెట్టారు. మరుసటి రోజు ఆమె రిటైర్మెంట్. ఐదు ఇంటు అరవై అంటే సుమారు మూడువందల పేజీల టెస్ట్ పేపర్లు ఆమె కరెక్ట్ చేయాలి. అయితే రిటైర్ అవుతున్నారని ఆమెకు ఎవరూ అవి దిద్దమని ఇవ్వలేదు. ఆమె స్వయంగా ఎగ్జామినేషన్ బ్రాంచ్ కి వెళ్ళి పేపర్లు అడిగి తీసుకుని రాత్రంతా వాటిని దిద్ది, మరుసటి రోజు శుభ్రంగా తయారయి సరిగ్గా ఎనిమిదిన్నరకు స్కూలుకు వచ్చి హెడ్ మాస్టర్ కి ఆ పేపర్లు ఇచ్చి “సర్ అన్నీ కరెక్షన్లు చేసాను, మార్కులు కూడా పోస్ట్ చేసాను, ఇవిగోండి పేపర్లు” అని ఆయన రూంలోకి వచ్చి ఇచ్చి నెమ్మదిగా నడుచుకుంటూ స్టాప్ రూం వైపుకి వెళ్ళిపోయారు. అక్కడే టైప్ చేస్తూ ఉన్న నేను ఆశ్చర్యంగా చూస్తూ ఉన్నాను. హెడ్ మాస్టర్ రమేశ్ బాబు గారు నా వైపు చూసి “ఇలాంటి వాళ్ళని చూసి నేర్చుకో జ్యోతి” అన్నారు. సుమారు పాతిక సంవత్సరాల తరువాత కూడా ఆ రోజు నాకింకా గుర్తే. ఇప్పుడు మరీ ఎక్కువగా గుర్తుకువస్తూ ఉంది.

పోర్షన్ అవకపోతే ట్యూషన్లకు వెళ్లలేని పిల్లలు ఇబ్బంది పడతారు అని ఆమె లో గొంతుతో హెడ్ మాస్టర్ తో చెబుతున్నప్పుడు నేను అక్కడే ఉన్నాను.

రిటైర్మెంట్ కి అరు నెలల ముందు నుంచి ఇక నేను రిటైర్ అవుతున్నాను నాకు ఎక్స్ట్రా క్లాసులు వేయకండీ అంటూ అంక్షలు విధిస్తూ, నేను నా క్లాసు తప్ప ఇతర పని ఏదీ చేయను, నన్ను ఎందులో ఇన్వ్లాల్వ్ చేయకండీ అంటూ రిటైర్మెంట్ సాకుతో అన్ని కార్యక్రమాల నుండీ దూరంగా ఉండిపోయే టీచర్లను, లెక్చరర్లను కూడా ఇప్పుడు చూస్తూనే ఉన్నాను. పని ఎగ్గొట్టడం ఓ హక్కుగా భావించే వీళ్లకి రిటైర్మెంట్ రోజు ఏ చీర కట్టుకోవాలి అన్న విషయం గురించి నెల రోజులు డిస్కషన్ పెట్టడం మాత్రం చాలా ముఖ్యం అనిపిస్తూ ఉంటుంది.

ఇక వర్గీస్ అని మరో టీచర్ ఉండేవారు. ఈవిడ సైన్స్ బోధించే వారు. సిన్సియర్ గా లెసన్ ప్లాన్, టీచర్ డైరీ రిటైర్మెంట్ దాకా రాసిన ఏకైక టీచర్. ఈవిడ ఒకే చీరను రెండు రోజులు వరుసగా కట్టుకునేవారు. ప్రతి రోజూ ఇస్త్రీ చీర కట్టుకుని వెళ్ళే మా అందరి మధ్య నేనింతే అన్నట్లుగా చిన్న చిన్న ప్రింట్లున్న చీరలు, ముడితో పక్కా టీచర్ గా ఉండేవారు. పాఠాన్ని బీ.ఎడ్.లో నేర్చుకున్న సిస్టంలోనే అన్ని భాగాలుగా విభజించి చెప్పేవారు. ఎంత మంది వెక్కిరించినా, వెనుక నవ్వినా, చాదస్తం అన్నా పాఠం చెప్పే విషయంలో ఏ రోజూ కాంప్రమైజ్ అవలేదు ఆవిడ. వీరి భర్త అనారోగ్యం కారణంగా ఆమె రిటైర్మెంట్ కి ముందే మరణించారు. ఆయన చాలా రోజులు హాస్పిటల్లో ఉన్నారు. ఆయనవి ఆఖరి ఘడియలు అని తెలిసినా ఆమె అటు ఆయనకు చేయవలసినది చేస్తూ, ఇల్లు చక్కబెడుతూ, టెన్త్ క్లాసు ఇచ్చారని క్లాసులు తీసుకుంటూనే ఉన్నారు. ఆయన చనిపోయినప్పుడు ఆమె క్లాసులో పాఠం చెబుతూ ఉన్నారు.

అంబులెన్స్లో ఆయన శవాన్ని తీసుకుని వచ్చి ఆమెను స్కూలు నుండి పికప్ చేసుకుని ఇంటికి తీసుకుని వెళ్లారు కుటుంబీకులు. చాలా మంది విమర్శించారు ఆమెను, ఆ పరిస్థితులలో ఆమె స్కూల్ కు రావడం అవసరమా. ఈమె తప్ప ఎవరూ పాఠాలు చెప్పరా అంటూ. కాని భాధ్యత తీసుకున్నాను చేయాలి, పోర్షన్ అవకపోతే ట్యూషన్లకు వెళ్లలేని పిల్లలు ఇబ్బంది పడతారు అని ఆమె లో గొంతుతో హెడ్ మాస్టర్ తో చెబుతున్నప్పుడు నేను అక్కడే ఉన్నాను.

సీ. సీ. యెల్ అని ఓ కొత్త లీవు ఆ తరువాత పిల్లలున్న మహిళా ఉద్యోగులకు ప్రభుత్వం ఇచ్చింది. ఇది పిల్లల సంరక్షణకు తల్లులకు వెసులుబాటుగా ఉంటుందని ప్రభుత్వం ఇచ్చిన ఓ పెద్ద ప్రివిలేజ్. పిల్లలకు పద్దెనిమిది సంవత్సరాలు వచ్చేవరకు ఈ లీవ్ వాడుకోవచ్చు. ఇది ఇంచుమించు ఏడువందల రోజులు ఉంటుంది. ఒకే సారి కాకుండా కారణం చెప్పి ఇన్స్టాల్మెంట్ లలో తీసుకోవచ్చు. పిల్లల పరీక్షల సమయంలో ఇలా కారణం ఏదైనా పిల్లల కోసం తీసుకోవాలి. పిల్లలకు సీరియస్ గా ఉందని, ట్రీట్మెంట్ లో ఉన్నారని ఇలా కొన్ని లేనిపోని కారణాలను పెట్టి ఆ లీవ్ ను మాగ్జిమం వాడుకున్న టీచర్లు నాకు తెలుసు.

ఓ పక్క పిల్లల పేరు మీద పూజలు, వ్రతాలు చేస్తూ ఉంటారు మరో పక్క అదే పిల్లల పేరుమీద వచ్చే లీవును వాడుకోవడానికి ఆ పిల్లల ఆరోగ్యం బాలేదని చెబుతూ ఇంట్లో కూర్చుంటారు. పోనీ ఆ లీవ్ తీసుకోవలసిన పరిస్థితులు అంత కష్టతరమైనవా అంటే అదీ లేదు. ప్రివిలేజ్ వాడుకోవాలనే రంది తప్ప. వీరు ప్రదర్శించే పిల్లల ప్రేమ కన్నా, నాకు వర్గీస్ మేడంలోని భాద్యతతో కూడిన ప్రేమ అంటే చాలా గౌరవం. ఆమె స్పూర్తితోనే ఆరువందల అరవై రోజుల నా సీ. సీ యల్ లీవ్ ఎక్స్పైర్ అవుతున్నా నాకు అవసరం పడలేదు కాబట్టి నేను వాడుకోలేదు. మా అబ్బాయి పై నాకు ప్రేమ కారిపోతుందని చెప్పను కాని వాడికి అత్యవసరం అయినప్పుడు మాత్రమే నేను లీవు వాడుకున్నాను. మా వాడికి బాలేదు అని అబద్దం చెప్పి లీవు తీసుకోవడానికి నా ఈగో అడ్డు వస్తుంది. ఓ నోటీతో పిల్లల గురించి అబద్దం చెప్పి మళ్ళి అలాంటివి కడిగేసుకోవడానికి ప్రత్యేకంగా పూజలూ నేను చేయలేను.

ఇక ఎన్. వి. వెంకటరమణ అని ఇంకో సార్ ఉండేవారు. ఈయన లెక్కలు, ఫిజిక్స్ చెప్పేవారు. ఆయనలోకొన్ని నాకు నచ్చని అంశాలు కూడా ఉండేవి. కాని నాకు ఆయన పాఠం చెప్పే విధానం పట్ల చాలా గౌరవం. తెలుగు సాహిత్యం పట్ల విపరీతమైన మక్కువ ఆయనకు. ఆ సాహిత్య చర్చల కారణంగానే వారితో ఎక్కువ సమయం గడిపేదాన్ని. అందువలనే నిశితంగా వారిని పరిశీలించి వారిలో కొన్ని నాకు నచ్చని విషయాలున్నాయని తెలుసుకున్నాను. కాని ఈయన ప్లాస్క్టిక్ లకు సంబంధించి ఓ క్లాసు తీసుకుంటే పదుల సంఖ్యలో ప్లాస్తిక్ వస్తువులు, వాటర్ బాటిల్ లను సేకరించి పిల్లలకు చూపించడం చూసాను. ఇక క్విజ్ పోటీల కోసం ఆయన చాలా కష్టపడేవారు. ఆయన చెప్పినప్పుడే బయట తినే జంక్ ఫుడ్ పాకెట్లపై గ్రీన్ చుక్క ఉంటే వెజిటేరియన్, అని ఎర్ర చుక్క ఉంటే నాన్ వెజ్ అని నాకు తెలిసింది. మేము బయట తిండి తినేవాళ్లం కాదు కాబట్టి నాకు అలాంటి విషయాల పట్ల నాలెడ్జి సున్నా. స్కూలు ఇచ్చే చాక్ పీస్ లు బావుండవని, ఆయన తన క్లాసులకు ప్రత్యేకంగా చాక్స్ కొనుక్కుని పాఠం చెప్పేవారు. ఎన్నో రకాల స్టేషనరీ వస్తువులు సొంత డబ్బుతో కొనుక్కుని స్కూలు పనికి వాడేవారు. “ఏ పని చేసినా మన మార్కు ఉండాలి” అనే సూత్రాన్ని ఆయన దగ్గర నుండే నేర్చుకున్నాను. స్కూలు పనికి కంప్యూటర్ ను అందరి కోసం వాడి సర్టీఫికేట్లను, ప్రోగ్రాం చార్ట్లను డిజైన్ చేసి ఫోల్డర్లను అరేంజ్ చేయడం ఆయనే మా స్కూల్ లో మొదట చేసింది. ఆ సిస్టమాటిక్ పనిని నేను ఆయన దగ్గరే నేర్చుకున్నాను. ఎందరో ఆఫీసర్లు, టీచర్ల పిల్లల టెన్త్ పరీక్షలకు ఆయన గురువు. మా స్కూలులోనే లెక్కలు చెబుతూ ఇక్కడ బెస్ట్ టీచర్ అవార్డు తీసుకున్న కొందరు మేథ్స్ టీచర్ల పిల్లలు పబ్లిక్ పరీక్షలకు ఆయన దగ్గర ట్యూషన్ కు వెళ్లినవాళ్ళే. మా అబ్బాయి కూడా మూడు సంవత్సరాలు ఆయన దగ్గరే లెక్కలు ఫిజిక్స్ చెప్పించుకున్నాడు. ఆ ఫౌండేషన్ వాడికి చాలా స్ట్రాంగ్ గా వేసిన వ్యక్తి ఆయన. అలాగే తెలుగు భాషపై ప్రేమను కూడా రగిలించిన వ్యక్తి. మా వాడికి టీచర్ గా కూడా ఆయన్ని దగ్గర నుండి గమనించిన నేను ఖచ్చితంగా ఆయన ఓ గొప్ప టీచర్ అని చెప్పగలను.

వాళ్ళని గమనిస్తున్న ప్రతి సారి నాకు కృష్టకుమారి మేడం వచ్చీ రాని ఇంగ్లీషులోనే కాని పూర్తి ఇంగ్లీషులో పాఠం చెప్పడానికి పడిన కష్టం గుర్తుకు వచ్చేది.

ఇక కొందరు లెక్కల టీచర్లు ఉండేవాళ్ళు. వీళ్లు క్లాసులో ఓ మంచి స్టూడెంట్ ని పట్టుకుని లెక్కలు మిగతావారికి ఎక్స్ప్లేయిన్ చేయించేవాళ్ళు. కాన్సెప్ట్స్ కన్నా కూడా బట్టి పద్దతిలో లెక్కలు చెప్పడం వీరి నైజం. వీరికి రిజల్ట్ తీసుకురావడం మాత్రం బాగా తెలిసేది. గెస్ పేపర్లు, రిపీటేడ్ సమ్స్, వీటిలో ఎక్స్పపర్ల్టు వీళ్ళు. నూటికి నూరు శాతం పాస్ పర్సెంటేజ్ ఉండేది వాళ్లకి. వాళ్ల క్వాలిటి వారికి బాగా తెలుసు కాబట్టి వాళ్ల పిల్లలు పై చదువుకు వచ్చే సరికి నేచురల్ గా రమణ సార్, లేదా మరొకరి దగ్గరకో ట్యూషన్ కి పంపించేవాళ్ళు. రమణ సార్ కి స్టేట్ అవార్డు వచ్చింది. ఆ విషయంలో ఆయనకు కొందరు సహాయం చేసినా, రైల్వేలో పవర్ఫుల్ గా ఏలింది మాత్రం బట్టీయం పట్టించిన టీచర్లే.

కృష్ణకుమారి అని మరో టీచర్ ఉండేవారు. వీరికి ఇంగ్లీషు సరిగ్గా పలకడం రాదు. సోషల్ చెప్పేవారు. గైడింగ్ లో చాలా ఆక్టివ్ గా ఉండేవారు. నాకు పరిచయం అయినప్పటి నుంచి వీరికి అనారోగ్యమే. అయినా మొండి పట్టుదలతో పని చేసేవారు. తనకు వచ్చినట్లు పిల్లలని పట్టి పట్టి చదువు చెప్పేవారు. వీరి ఇంగ్లీషు యాసను అందరూ ఎక్కిరించేవాళ్ళు. ఆవిడ ఎంత పని చేసినా కానీ ఆమె మాట్లాడే ఇంగ్లీషు భాషకు అందరూ ఏదో ఓ సందర్భంలో వెనుక మాట్లాడుకునే వాళ్లు. మిగతా ఆక్టివిటీస్ లో ఆవిడ ఎంత శ్రమ పడేవారో ఎవరూ పట్టించుకునే వాళ్ళు కాదు. ఆమె అదే యాసతో మైకు ముందు నుంచుని అవసరం వచ్చినప్పుడు పిల్లలను కంట్రోల్ చేసేవారు. ప్రతి పనిని ఉత్సాహంగా చేసేవారు. ఆమెతో నాకు స్కూలు తరువాత కూడా కొన్ని గంటలు కలిసి పని చేసిన అనుభవం ఉంది. ఎవరు ఎన్ని అన్నా, ఎన్ని అనుకున్నా పని పట్ల అంతే ఉత్సాహాన్ని రిటైర్మెంట్ ఆఖరి రోజు దాకా చూపించారు. ఆమెను వెక్కిరించే వాళ్లలో ఆమెకున్న దానిలో సగం నిబద్దత కూడా ఉండేది కాదు. ఆ తరువాత ఇంగ్లీషు క్లాసులో తెలుగులో పాఠాన్ని చెప్పే ఇంగ్లీషు లెక్చరర్లలని కూడా చూసాను. వారి భాషా పరిజ్ఞానం గురించి తెలియక, పైకి కనిపించే వారి నాజూకుతనానికి, ప్రదర్శనకి ఎన్ని సార్లు మోసపోయాను కూడా. స్టాండ్ అప్, యూ రీడ్ అన్న రెండు పదాలతో ఇంటర్ స్థాయిలో ఇంగ్లీషు సిలబెస్ ముగించిన గొప్ప టాలెంట్ ఉన్న టీచర్లు వీళ్లు. వాళ్ళని గమనిస్తున్న ప్రతి సారి నాకు కృష్టకుమారి మేడం వచ్చీ రాని ఇంగ్లీషులోనే కాని పూర్తి ఇంగ్లీషులో పాఠం చెప్పడానికి పడిన కష్టం గుర్తుకు వచ్చేది.

శర్మ సార్ అనే మరో తెలుగు మాస్టారు, పేపర్లు దిద్దేటప్పుడు ½. ¾, ¼ మార్కులు కూడా వేసేవారు. ఆయన దగ్గర చదువుకునే పిల్లలకు ఎప్పుడు కూడా ఆయన కరెక్షన్ లో ఎక్కువ మార్కులు వచ్చేవి కావు. ఎంతో మంది ఆయన్ని విమర్శించినా అవి మార్కులు, వాటికో విలువుంది అని తన పంధాలోనే పేపర్లు దిద్దేవారు. ఇలాంటి వారిని చాదస్తులని చాలా మంది ఇష్టపడరు. కాని ఇప్పుడూ తొంభై తొమ్మిదులు తెచ్చుకుంటున్న పిల్లలలో కూడా ఎన్ని అక్షర దోషాలుంటాయో చూసినప్పుడు ఈయన పద్దతి సరైనది అని ఈ మధ్య కాలంలో ఇంకా అనిపిస్తూ ఉంటుంది. ఒంటరిగా మౌనంగా తన పంధాలోనే పని చేశారాయన.

“ఈమె దేశాన్ని ఉద్దరిస్తుంది” లాంటి వ్యంగ్యోక్తులను వింటూ “అవునే మేమే” అని నాతో పాటు ఆ చాదస్తపు ఉపాద్యాయులందరినీ కలుపుకుంటాను.

ప్రస్తుత ట్రెండ్ లో భాషా అధ్యాపకులు చదువులో బలహీనంగా ఉన్న పిల్లలను, మేము నిన్ను మా సబ్జెక్టులో తీసుకోం అని వదిలించుకోవడం తమ గొప్ప అనుకునే స్థాయిలో బ్రతికేస్తున్నారు. టెన్త్ దాకా ఓ భాషలో చదివిన పిల్లవాడు టెన్త్ పాస్ అయి మన దగ్గరకు వచ్చి అదే సబ్జేక్టు తీసుకుంటానంటే, నీకు భాష రాదు. నీకు అ ఆ ల నుండి నేను చెప్పను. నీవు ఏ సంస్కృతమో అరబిక్కో ప్రైవేటుగా తీసుకుని చదువు అని వదిలించుకోగలిగే స్థాయికి ఎదిగారు తెలుగు భాషా ఉపాద్యాయులు. ఆ పిల్లవాడి బుర్ర అంతంత మాత్రం, వాడికి ఈ సంవత్సరం అక్షారాలే నేర్పించగలిగితే అవే నేర్పిద్దాం. కాని వాడి భాద్యత తీసుకుందాం. టెన్త్ దాకా చదివిన విషయంలోనే వీడి స్థాయి ఇది అయితే మరి ఇక ఏప్పుడూ చూడని, వినని భాషని వాడు సొంతంగా ఎలా చదువుకుంటాడు అనే ఆలోచన వచ్చి ఇది అన్యాయం కదా అని ప్రశ్నిస్తే అది మన అహంకారం అవుతుంది తప్ప వారి భాద్యతారాహిత్యం అవట్లేదు. ఇలాంటి అధ్యాపకులను ప్రశ్నించకుండా మర్యాదగా ఉండిపోయి ఆ స్టూడెంట్ ని వాడి ఖర్మకు వాడ్ని వదిలేయడం తప్పని ఎవరికీ అనిపించదు. వాడు మన బిడ్డ కాదు కదా మరి. అన్యాయం జరుగుతుంటే చేస్తున్న వాడి కన్నా మౌనంగా చూస్తూ నాకెందుకులే అని ఊరకుండిపోయేవారి పాపం వెయ్యింతలు అన్న నానుడి పుస్తకాల వరకే పరిమితం. ఇలాంటి తెలుగు అద్యాపకుల ముందు, ప్రతి మార్కు కొలచి కొలచి వేస్తూ నా దగ్గరకొచ్చే పిల్లల స్టాండర్డు ముఖ్యం మార్కులు కాదు అంటూ ఆ స్టాండర్డ్ కోసం అతి తక్కువ రిజల్ట్ చూపే శర్మ లాంటి సార్ల దూరపు చూపు నాకు గొప్పగా అనిపిస్తుంది.

నిజంగా నిజాయితీతో పని చేసిన వ్యక్తుల విలువ ఆ సమయంలో తెలియదు. కాని పాడయిపోయి కుళ్ళిపోతున్న విద్యా వ్యవస్థ ఇన్ని రోజులు నిలబడడానికి ఆ సామాన్య ఉపాధ్యాయులే కారణం. వారిని ఎందరో విమర్శించారు, ఎక్కిరించారు, ఇబ్బంది పెట్టారు, కాని వాళ్లు తమ పంధాలో పని చేసుకుంటూనే వెళ్లారు. కాని వారి కారణంగానే కొందరు పిల్లలు నిజంగా చదువుకున్నారు, వాళ్ల జీవితాలను మెరుగుపర్చుకున్నారు. కాని వాళ్ల ప్రస్తావన ఎక్కడా రాదు. ఎవరూ వారిని నిజంగా అర్ధం చేసుకోలేకపోయారు. ఓ విద్యార్ధిగా, టీచర్ గా కూడా నన్ను ప్రభావితం చేసింది ఇటువంటి చాదస్తపు టీచర్లే. అందుకే నేను వాళ్లలో ఒకరిగా మిగిలిపోవడాన్నే ఇష్టపడతాను.

“ఈమె దేశాన్ని ఉద్దరిస్తుంది” లాంటి వ్యంగ్యోక్తులను వింటూ “అవునే మేమే” అని నాతో పాటు ఆ చాదస్తపు ఉపాద్యాయులందరినీ కలుపుకుంటాను. ఓ సారి ఏదో టీ వీ కార్యక్రమంలో అమితాబ్ బచ్చన్ గారి నోట విన్న ఓ షాయిరి మమ్మల్ని విమర్శించే వారి కోసం…

“अच्छों ने अच्छा और बुरे ने बुरा जाना हमें
जिसकी जितनी जरूरत थी, उसने उतना ही पहचाना हमे I

(మంచివాళ్లు మంచిదన్నారు చెడ్డవారు చెడ్డదానన్నారు నన్ను
ఆ నిముషం ఎవరికీ ఎంత అవసరమో వాళ్ళు అంతే గుర్తించారు నన్ను…)

ఎవరేమన్నా నా దారిలో నడిచిపోతూనే ఉంటాను నేను…

రచయిత్రి పి. జ్యోతి హిందీ ఉపన్యాసకులు. చక్కటి సమీక్షకురాలు. హైదరాబాద్ లో పుస్తకాల పట్ల అభిరుచి పెంచడంలో విశేషంగా కృషి చేస్తున్న spreading Lights నిర్వాహకురాలు కూడా. పుస్తకం, సినిమా తనకు రెండు కళ్ళు. ప్రపంచానికి గవాక్షాలు. ఇటీవలే వీరు రచించన దిలీప్ కుమార్ సినిమాల సమగ్ర పరిచయ పుస్తకం కోసం ఈ లింక్ క్లిక్ చేసి తెప్పించుకోవచ్చు.

కాగా, తెలుపు కోసం రాస్తున్న ఈ శీర్షికలో తాను మొదటిసారిగా అంతర్ముఖంలోకి చూసుకుంటున్నారు. జీవితాన్నే పుస్తకంగా అనుభవాలనే చలన చిత్రంగా ఎంచి సరళమూ, నిరాడంబరమూ, సామాన్యమూ ఐన జ్ఞాపకాలను ఆత్మీయంగా పంచుకుంటున్నారు. ఈ శీర్షికలో మొదటి వ్యాసం మనసు పొరల్లో. రెండో వారం చిన్ననాటి చిరుతిళ్లు. మూడో వారం చిన్ననాటి సంగతులు. నాలుగో వారం పంచుకోవడంలో అనందం. ఐదో వారం ఒంగోలు గిత్తలు ….మా తాత. ఆరో వారం ‘చందమామ’తో మొదలు.  ఏడో వారం ఎవరు రౌడీలు? ఎవరు మర్యాదస్తులు??. ఎనిమిదో వారం నాకు తెలిసిన స్త్రీ వాది – My First Feminist. తొమ్మిదో వారం ఆ మూమెంట్ గోదావరి లాంటిదే. పదోవారం నేను వెతుకుతుంది గురు దత్ లాంటి స్పందించే హృదయాన్ని. పదకొండో వారం అవును. నా మేని ఛాయ నలుపు. పన్నెండో వారం ఇప్పుడు నేను ఎవరికీ కొరకరాని కొయ్యను. పదమూడో వారం ఆయన లేని లోటు బాధిస్తోంది.  పద్నాలుగో వారం మీరు చదువుతున్నది 15 వ వారం జ్ఞాపకాలు.